Atrofia móżdżku u border collie
Border collie to rasa psów, znana jest od kilkuset lat. Od dawna psy tej rasy uznawane są za najlepsze psy pasterskie na świecie. Nazwa rasy nie jest przypadkowa. Słowo border to nic innego jak granica. Pierwotne hodowle psów tej rasy znajdowały się właśnie na terenach przygranicznych, konkretnie przy granicy pomiędzy Anglią i Szkocją.
Inteligentny i oddany
Psy tej rasy są niezwykle inteligentne. Często uznawane są wprost za najinteligentniejsze psy na świecie i jest w tym wiele prawdy. Są psami, które dla właściciela są bardzo oddane. Chętnie i bardzo szybko się uczą i mogą stać się świetnymi opiekunami domu. Nie ma w nich agresji i niespodziewanych zachowań. Świetnie strzegą jednak domu i są dość nieufne w stosunku do obcych osób. Przekonane jednak o dobrych zamiarach człowieka, staną się jego najlepszym przyjacielem i pokażą to na wiele sposobów.
Psy tej rasy charakteryzują się pięknym umaszczeniem. Ważą około 15-20 kg. Uznawane są za psy średniej wielkości. Jeśli chodzi o wymagania, z całą pewnością powinny znaleźć się w domu, gdzie będą mogły żyć aktywnie. Wskazane jest posiadanie domu z ogródkiem, tak by pies miał możliwość wybiegania się. Oczywiście możliwe jest także trzymanie ich w mniejszych domach, bez wybiegu, wtedy jednak obowiązkiem właściciela są częste i długie spacery z tymi psami. Charakterystyczne dla tych psów jest niskie unoszenie łap podczas chodu, co daje wrażenie skradania się. Nie ma w tym jednak wiele prawdy, te psy po prostu tak się poruszają.
Charakterystyczną cechą tych psów jest piękna sierść, która nie wymaga bardzo zaawansowanych zabiegów pielęgnacyjnych. W przeciwieństwie do psów wielu ras, border collie nie wymagają wizyt u psiego fryzjera i przycinania lub trymowania sierści. Aby jednak sierść była mocna, błyszcząca i wyglądała na zadbaną, bardzo ważne jest prawidłowe żywienie psa. Powinien tez przebywać w warunkach, gdzie nie będzie narażony na czynniki chorobotwórcze.
Aby zachować ładny wygląd sierści psa, podobnie jak w przypadku innych psów, z sierścią średniej długości, konieczne jest jej regularne szczotkowanie. Tego zabiegu psy nie lubią, niezależnie od rasy, warto więc przyzwyczajać psa już od małego. Szczeniak, którego sierść na bieżąco będzie szczotkowana, zaakceptuje te zabiegi i bez problemu będzie się im poddawał w przyszłości. Pies, którego sierść przez długi czas nie będzie szczotkowana, może reagować stresem albo i agresją. Do takich sytuacji oczywiście nie warto doprowadzać.
Rasa border collie to rasa bardzo narażona na nietypowe choroby, w tym choroby genetyczne. Z tego między innymi powodu, rozważając zakup psa tej rasy, zawsze należy stawiać na zakupy w dobrych hodowlach i nie chodzi tu o hodowle po prostu zarejestrowane, w których hodowane są psy różnych ras. Z uwagi na ryzyko chorób, w tym chorób niemożliwych do wyleczenia, wskazany jest zakup psa z hodowli wyspecjalizowanej w rasie border collie. Miejsca, gdzie właściciele hodowli doskonale wiedzą, na jakie choroby mogą cierpieć border collie, znają objawy i możliwości leczenia. W wyspecjalizowanych hodowlach border collie jest dużo mniejsze ryzyko zakupu psa obciążonego genetycznie.
Atrofia móżdżku u border collie
Wśród wielu chorób, które mogą wystąpić u border collie, często występuje atrofia móżdżku. Atrofia móżdżku u border collie może objawiać się już u szczeniąt, dlatego bardzo ważna jest obserwacja psa przed zakupem.
Na czym polega atrofia móżdżku?
Atrofia móżdżku u border collie, to nic innego jak niecałkowite rozwinięcie móżdżku. Choroba nieuleczalna o podłożu najprawdopodobniej genetycznym. Bardzo łatwo ją zauważyć u szczeniaków, które mają około 4 tygodni, szczególnie gdy zaczynają chodzić. Nieprawidłowo rozwinięty móżdżek powoduje między innymi problemy z utrzymaniem równowagi. Psy trudniej uczą się chodzić, zauważalne też jest to, że ich chód jest bardziej niepewny. Warto jednak wiedzieć, że nie zawsze jest to objaw, który pozostanie do końca życia psa. Przy niewielkim niedorozwoju móżdżku psy mogą praktycznie normalnie funkcjonować.
Inne objawy choroby
Bardzo charakterystycznym objawem atrofii móżdżku u border collie, są drżenia głowy i innych części ciała. Drżenia, które pojawiają się mimowolnie, a pies nie może ich kontrolować. Kolejnym bardzo charakterystycznym objawem jest oczopląs. Bardzo łatwo jednak takie objawy przypisać do innych schorzeń psa, dlatego w celu potwierdzenia lub wykluczenia atrofii móżdżku, konieczne będą dalsze badania. Niekiedy u psów cierpiących na ta chorobę, objawem może być przerost łap. Psy wyglądają nieco inaczej niż zdrowe osobniki tego gatunku. Jeśli więc widzimy takie objawy u psa, wizyta u weterynarza, który zna się na takich problemach jest jak najbardziej wskazana.
Atrofia mózgu w większości przypadków daje pierwsze objawy już w pierwszych tygodniach życia zwierzęcia, więc obserwacja zachowania psa jest jak najbardziej wskazana. W przypadku wątpliwości co do pojawiających się objawów i przyczyn, zawsze potrzebna jest wizyta u weterynarza. Weterynarz jako profesjonalista, doskonale znający się na chorobach psów, jest w stanie po zachowaniu psa zobaczyć o wiele więcej i wyciągnąć odpowiednie wnioski. Warto też udać się do profesjonalnego hodowcy psów border collie. Człowiek, który doskonale zna się na psach tej rasy i miał do czynienia z psami zarówno zdrowymi, jak i chorymi, niekiedy jest w stanie zaobserwować dużo więcej niż przeciętny weterynarz. Trzeba mieć tego świadomość. Oczywiście nie może to być hodowca niedoświadczony, hodujący psy różnych ras. I taki człowiek oczywiście jest w stanie po zachowaniu psa i objawach chorobowych wysnuć przypuszczenie o chorobie genetycznej, bo tak trzeba zakwalifikować atrofię móżdżku, jednak niewątpliwie będzie mu trudniej.
Należy powiedzieć wprost – tego schorzenia nie da się całkowicie wyleczyć. Warto jednak pamiętać, że podobne objawy mogą występować choćby przy zapaleniu mózgu, zawsze więc potrzebne będą rozszerzone badania.
Badanie krwi
Co interesujące, niezwykle rzadko badanie krwi jest w stanie dać odpowiedzi na pytania związane z chorobą. Mogą oczywiście w badaniu krwi wyjść odstępstwa od z góry przyjętych norm, jednak przyczyn takiego stanu rzeczy może być bardzo dużo. Niezwykle ważna jest obserwacja samego zwierzęcia i objawów takich jak trudności w poruszaniu się czy nietypowe zachowania. W przypadku atrofii móżdżku, konkretne potwierdzenie choroby i jej stopnia zaawansowania możliwe jest tylko po śmierci zwierzęcia i pobraniu wycinków tkanek. Za życia, jedynym badaniem, które pozwoli upewnić się czy chodzi o atrofię móżdżku, jest rezonans magnetyczny głowy i jego analiza. Bardzo często w obrazie rezonansu widoczne są zmiany w móżdżku, które mogą świadczyć o atrofii. Nierzadko jednak podobne objawy mogą być związane z zapaleniem mózgu. Oczywiście jeśli objawy występują u młodych szczeniaków, trudno mówić o zapaleniu mózgu, tym bardziej z przyczyn bytowych, chorobotwórczych czy wynikających ze złego odżywiania psa. Jeśli jednak objawy atrofii móżdżku pojawiają się dużo później niż wtedy, gdy pies jest szczeniakiem, warto wykonać badania w kierunku zapalenia mózgu.
Zapalenie mózgu. Rodzaje i przyczyny
Nie można zapominać, że ogólne pojęcie zapalenia mózgu może mieć różne podłoża. Jeśli wiec objawy neurologiczne mogą wskazywać na taka sytuację, zalecana jest kompleksowa diagnostyka w tym kierunku z pobraniem i badaniem płynu mózgowo – rdzeniowego włącznie. Dzięki takiemu badaniu można bowiem z łatwością stwierdzić obecność patogenów i innych czynników chorobotwórczych i wdrożyć właściwe leczenie.
Potwierdzona atrofia móżdżku
Jeśli atrofia móżdżku u border collie została potwierdzona odpowiednimi badaniami i jest ewidentna, trzeba przyjąć do wiadomości, że pies będzie musiał z nią żyć do końca życia. Nie oznacza to jednak, że choroba musi mu codzienne funkcjonowanie utrudniać. Nierzadko objawy atrofii móżdżku są minimalne, a pies z powodzeniem może żyć jak każdy zdrowy border colie. Zawsze jednak wskazana jest swego rodzaju rehabilitacja i właściwe odżywianie.
Postępowanie z chorym psem
Przy podejrzeniu atrofii móżdżku bardzo ważne jest wykonanie kompleksowych badań w celu potwierdzenia lub wykluczenia choroby. Jeśli okaże się, że przyczyną nie jest atrofia a – na przykład – zapalenie mózgu, wskazane jest wdrożenie leczenia w tym kierunku. Może ono przybierać bardzo różne formy, jednak z reguły leczenie ogranicza się do badań potwierdzających zapalenie mózgu i podania leków, które spowodują wygaszenie stanu zapalnego, najczęściej antybiotyków.
Przy atrofii móżdżku postępowanie jest zupełnie inne. I tu może okazać się konieczne podanie leków. Tak się dzieje na przykład przy objawach padaczkowych. Leki podaje się także, by ograniczyć mimowolne drżenie organizmu. Ogólne postępowanie z psem nie różni się specjalnie od postępowania z psem całkowicie zdrowym, zawsze jednak trzeba pamiętać o działaniach ukierunkowanych na rozwój mózgu i móżdżku oraz powodujących minimalizowanie niepokojących objawów. Wskazane są choćby częste spacery z psem, angażowanie go do tresury i zadań, które będą miały pozytywny wpływ na mózg. Nieodzowne są spacery, aktywność fizyczna, zajmowanie się psem i wykazywanie cierpliwości, nie zawsze bowiem pies może zachowywać się tak samo, jak pozostałe, zdrowe psy.
Niezwykle istotna dla zdrowia psa jest także odpowiednia dieta. Wiele problemów z mózgiem u psa, ma związek z odżywianiem i dostarczaniem psu niewłaściwych składników, konieczne jest więc zdrowe żywienie i regularne badania, które potwierdzałyby nie pogarszający się stan zdrowia psa. Bardzo rozsądne też jest unikanie sytuacji, które mogłyby spowodować zapalenie chorobowego zmienionego mózgu i móżdżku. Przyczyń zapalenia może być wiele – od nieodpowiedniego odżywiania, po kontakt psa z czynnikami chorobotwórczymi lub ze zwierzętami, mogącymi przyczyniać się do powstawania zapalenia mózgu. Doskonałym przykładem są tu choćby kleszcze. Choroby, które przenoszą, mogą bowiem być początkiem zapalenia mózgu.
Prawidłowe działanie już od początku życia psa ma oczywisty cel. Utrzymanie psa w jak najlepszym zdrowiu. Pies z atrofią móżdżku, o którego właściciel nie będzie dbać, nie będzie reagować na pojawiające się objawy chorobowe ani nie będzie przywiązywać uwagi do tego, by psa utrzymać w jak najlepszym zdrowiu, z całą pewnością zaobserwuje pogorszenie się stanu zdrowia psa. W ekstremalnych przypadkach, w trosce o psa i w celu uniknięcia jego cierpień, może konieczna być jego eutanazja. Najczęściej jednak pies, który jest pod dobrą opieką, z atrofią móżdżku i bez większych problemów jest w stanie dożyć do późnej starości.
Podsumowując
Border collie to rasa psów, którą można polecić wielu osobom. Bez wątpienia są to psy, które sprawdzą się przy rodzinach z dziećmi, przy rodzinach, gdzie jest wielu domowników, gdzie ciągle coś się dzieje. Szybko i chętnie dostosują się do warunków panujących w danym domu i do zachowań domowników. Psy nie wykazują oznak agresji, więc dzieci przy nich są absolutnie bezpieczne. Wzrost tych psów i wygląd, to skuteczny odstraszacz, więc osoby obce, a szczególnie osoby o złych zamiarach, bez wątpienia będą czuły przed nimi respekt.
Decydując się na zakup psa tej rasy, trzeba pamiętać, że temu psu daleko do klasycznego kanapowca, który szczęśliwy życie spędzi na kanapie w pokoju niewielkiego mieszkania. Jeśli w miejscu zamieszkania są takie warunki, rozsądnie jest zdecydować się na zakup psa mniejszej rasy, psa dużo spokojniejszego i nie wymagającego aż tak bardzo aktywności.
Border collie od pierwszych dni życia wymaga uwagi i poświęcania mu czasu. To pies, który lubi przebywać z ludźmi. Aby był szczęśliwy i spokojny, potrzebuje aktywności, spacerów, a najlepiej wybiegu, gdzie będzie mógł spędzić czas. Z powodzeniem pogodzi się z innymi psami, kotami czy innymi zwierzętami, choć trzeba mieć na uwadze, że może chcieć ustalić z innymi zwierzętami hierarchię według własnych planów, nie zrobi tego z agresją, raczej z pomysłem i wykorzystaniem swoich talentów i wysokiej inteligencji. Będzie fajnym towarzyszem zabaw i opiekunem domu.
Zakup psa border collie obarczony jest jednak niemałym ryzykiem, u psów tej rasy może bowiem wystąpić wiele różnych chorób, spośród których znaczna część ma podłoże genetyczne. Niektóre z nich to choroby łatwe do wyleczenia, inne zaś to choroby nieuleczalne. Część z nich może spowodować konieczność uśpienia psa, to jednak są ekstremalne przypadki. Wśród chorób charakterystycznych dla tej rasy psów, są trudne do leczenia choroby oczu, choroby wynikające z nietolerancji wchłaniania witaminy B12, problemy ze stawami, czy też choroby, które będą miały wpływ na zachowanie psa. Przykładem jest tu neuronowa lipofuscynoza ceroidowa 5. To choroba, która bezpośrednio może wpłynąć na psychikę psa i spowodować, że przestanie on reagować na komendy a także stać się agresywny. Ta choroba najczęściej jednak prowadzi do szybkiej śmierci zwierzęcia.
Bardzo częsta chorobą genetyczną jest też atrofia móżdżku, która może spowodować problemy psa z poruszaniem się, drgawki i inne obawy neurologiczne.
Wiele z chorób border collie objawia się już w kilka tygodni po urodzeniu psa, więc stosunkowo łatwo je wykryć jeszcze przed zakupem zwierzęcia.
Zakup psa powinien być poprzedzony analizą kilu ofert i obejrzeniem co najmniej kilku psów. Nigdy psów border collie nie należy kupować w przypadkowych hodowlach. Wskazana jest wizyta w hodowlach poświęconych tylko tym psom. Hodowlach renomowanych i prowadzonych przez osoby, które znają ta rasę psów, choroby, które mogą u tych psów występować i oferują szczeniaki po prostu zdrowe. Zawsze jednak mimo zapewnień, że tak jest, warto dłużej poobserwować szczeniaki i starać się zauważyć jakieś nieprawidłowości czy to związane z zachowaniem psa czy tez budową. Zawsze też można skonsultować się z weterynarzem, który przebada szczeniaka i wypowie się na temat stanu jego zdrowia.
W przypadku, gdy objawy chorobowe zostaną zauważone już po zakupie psa, zawsze należy skonsultować się z weterynarzem i przeprowadzić pełną diagnostykę zwierzęcia. Nie warto z tym zwlekać, bowiem wcześniej rozpoczęte leczenie lub wcześniej uzyskana wiedza, jak postępować z chorym zwierzęciem, może przyczynić się do wyleczenia go z choroby albo przynajmniej do zachowania psa w stanie dobrym. Nawet u psa ze stwierdzoną chorobą, stan zdrowia nie musi się pogarszać, pod warunkiem rzecz jasna, że będą wdrażane w życie rady lekarza, w razie konieczności pies też będzie leczony odpowiednimi lekami.
W przypadku stwierdzenia takiej choroby jak atrofia móżdżku, warto pamiętać, że nie przekreśla ona od razu psa. Wiele psów z tą chorobą, może żyć stosunkowo normalnie, a tylko wprawne oko osoby, która zna się na takich schorzeniach, wychwyci objawy tej choroby.
Border collie to pies, który jest dobrym wyborem. Decydując się na niego, nie można jednak zapominać, że będzie on wymagał opieki i uwagi nieco większej niż mniejsze, spokojniejsze rasy psów. Jeśli chodzi o pielęgnację psa, plusem jest bezproblemowa pielęgnacja sierści. Wyczesywanie i regularne kąpanie to jedyne zabiegi pielęgnacyjne, jakie w przypadku sierści psów border collie są wymagane. Warto poznać ta rasę psów i rozważyć zakup psa border collie. To może być bardzo dobra decyzja.
