Psy generalnie należą do zwierząt zdrowych, ale i one od czasu do czasu chorują. Niestety nie mają możliwości powiedzieć, że boli je głowa, brzuch lub łapa. To na właścicielu spoczywa odpowiedzialność za ich zdrowie. Baczna obserwacja zachowania psa pozwala poznać, że coś mu dolega. Pies porozumiewa się z człowiekiem za pomocą mowy ciała i to jej właściwa interpretacja pozwala na udzielenie mu szybkiej pomocy i ulżenie w bólu. Wszelkie anomalia w zachowaniu psa mogą świadczyć, że psu coś dolega i wymaga pomocy. Czasami wystarczy wyciągnąć drzazgę z łapy, a czasami potrzebna jest profesjonalna pomoc weterynarza. Każdy właściciel powinien wiedzieć jakie choroby najczęściej dotykają psów i jakie są ich przyczyny. Dzięki temu będzie mógł odpowiednio zareagować i ulżyć swojemu podopiecznemu.
Przyczyny psich chorób
Psy chorują z takich samych przyczyn jak ludzie. Niektóre z nich wywołują choroby podobne do ludzkich, inne mają zupełnie odrębny charakter. Wśród psich chorób możemy wyróżnić choroby o podłożu:
- genetycznym,
- wirusowym,
- bakteryjnym,
- grzybiczym,
- pasożytniczym,
- środowiskowym.
Choroby genetyczne są efektem mutacji genów DNA, dotyczą nie tylko psów rasowych, ale także mieszańców. Selekcja hodowlana spowodowała, że niektóre rasy są bardziej podatne na dziedziczenie niektórych chorób. Mopsy mogą cierpieć na syndrom brachycefaliczny, labradory i owczarki niemieckie na dysplazję stawów biodrowych, spaniele na zaćmę, podwijanie powieki. Psy nie zawsze muszą zachorować, ale mogą być nosicielami uszkodzonego genu, dlatego przed dalszym rozmnażaniem powinny mieć wykonane testy genetyczne. Choroby dziedziczne są nieuleczalne, a łagodzenie ich objawów jest bardzo kosztowne.
Wirusy i bakterie mogą wywołać u psów bardzo groźne choroby, które zagrażają ich życiu, np. nosówka, wścieklizna, leptospiroza. Ich leczenie jest długotrwałe i nie zawsze przynosi pozytywne efekty. Najlepszym sposobem na chronienie psa przed zakażeniem są szczepienia.
Grzybica skóry u psów wywoływana jest przez dermatofity lub drożdżaki. Zakażenie najczęściej dotyczy uszu, rzadziej całej skóry. Cierpią na nią głównie osobniki o obniżonej odporności. Leczenie ma z reguły charakter miejscowy, weterynarz najczęściej zaleca antybiotyki oraz maści stosowane miejscowo. Grzybica jest zoonozą, co oznacza, że człowiek może się nią zarazić. Właściciele psów zarażonych grzybicą powinni szczególnie przestrzegać zasad higieny.
Pasożyty to zmora nie tylko psów, ale także właścicieli. Rozróżniamy pasożyty zewnętrzne i wewnętrzne. Do tych pierwszych należą pchły, wszy, kleszcze, nużeńce oraz świerzbowiec. Do tych drugich zaliczamy różnego rodzaju glisty i nicienie. Najlepszym sposobem na uniknięcie pasożytów jest profilaktyka, czyli systematyczne odrobaczanie psa oraz stosowanie preparatów i obroży przeciw pasożytom. Ważne jest także systematyczne sprawdzanie skóry i sierści psa.
Czasami przyczyną psich chorób jest niewłaściwe postępowanie właścicieli. Krzyki, nerwowość powodują u psa stres, który może objawiać się lękliwością lub agresją. Wiele psów rozładowuje napięcie nerwowe niszcząc meble oraz inne rzeczy. Typowym objawem stresu u psa jest głośne szczekanie bez wyraźnego powodu.
Niewłaściwa dieta bardzo często prowadzi do otyłości pupila. W imię źle pojmowanej miłości właściciel karmi go słodyczami i resztkami z pańskiego stołu. Otyłość może prowadzić do cukrzycy, chorób serca, problemów z oddychaniem i chodzeniem. Otyłe psy niechętnie wychodzą na spacery i zaraz chcą wracać do domu. Brak aktywności dodatkowo pogłębia problemy zdrowotne psa, a także często przyczynia się do skrócenia jego życia.
Najczęstsze choroby występujące u psów
Choroby psów mają różne przyczyny i mogą dotyczyć różnych organów. Te najgroźniejsze, jak nosówka, wścieklizna, kaszel kenelowy, dotykają psów nieszczepionych i stanowią zagrożenie dla ich życia. Najczęściej leczenie nie przynosi efektów trzeba je uśpić. Najlepszym i jedynym sposobem na uniknięcie tych schorzeń są szczepionki, które należy wykonywać zgodnie z kalendarzem szczepień. W trakcie przyjmowania szczepionek pies musi być całkowicie zdrowy.
Psy, podobnie jak ludzie, cierpią na alergie wziewne, kontaktowe oraz pokarmowe. Objawiają się one przede wszystkim zmianami skórnymi, drapaniem i wygryzaniem sierści (nawet do krwi) oraz dusznościami i biegunkami. W celu ustalenia alergenu, konieczne jest wykonanie testów alergicznych. Alergie są chorobami nieuleczalnymi, ale można znacznie złagodzić objawy choroby poprzez wyeliminowanie alergenu (o ile to możliwe) oraz podawanie leków antyalergicznych.
Choroby psów bardzo często dotyczą układu ruchu. Różnego rodzaju urazy łap są łatwe do wyleczenia i najczęściej wystarczy ich unieruchomienie. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku dysplazji stawów biodrowych lub łokciowych, spondylozy kręgosłupa, stanu zapalnego kości. Choroby te mają podłoże genetyczne i najczęściej objawiają się u psów dorosłych. Czasami pomocne jest leczenie chirurgiczne, ale nie zawsze możliwe jest jego zastosowanie. W pozostałych przypadkach stosuje się rehabilitację oraz leczenie farmakologiczne.Nie usunie to przyczyny choroby, ale zmniejszy ból odczuwany przez psa i usprawni go ruchowo. Niekiedy konieczna jest amputacja łapy, której właściciele bardzo się obawiają. Tymczasem psy doskonale sobie z tym radzą, nadal chętnie się bawią i wychodzą na spacery. Wreszcie pozbyły się bólu, który uniemożliwiał im normalną aktywność.
Od wiosny do jesieni psy narażone są na ugryzienia kleszczy i wywołane przez to bardzo niebezpieczne choroby odkleszczowe (borelioza, babeszjoza, anaplazmoza, mykoplazmoza, zapalenie mózgu). Najlepszym sposobem na ich uniknięcie są specjalne obroże oraz preparaty przeciw kleszczom. Po każdym spacerze należy sprawdzać skórę psa i ewentualnie usunąć kleszcza. W razie zauważenia zmian w zachowaniu psa należy jak najszybciej udać się do weterynarza, który podejmie odpowiednie leczenie. Choroby odkleszczowe rozwijają się w bardzo krótkim czasie (24 godziny), dlatego szybka pomoc weterynarza jest bardzo ważna.
Choroby układu pokarmowego to bardzo częste dolegliwości dotykające psy. Czasami są niegroźne i wynikają z zatrucia pokarmowego. Dłużej utrzymujące się biegunki, wymioty, brak apetytu lub zaparcia mogą być objawami stanu zapalnego wątroby, trzustki, jelit, wrzodów, zarobaczenia. W każdym z tych przypadków konieczna jest interwencja weterynarza. W przypadku skrętu żołądka, który dotyczy głównie ras dużych, szybka interwencja może uratować życie psa.
Czasami u psów dochodzi do zapalenia gruczołów okołoodbytowych. Jego typowym objawem jest “saneczkowanie”. Nie jest to schorzenie ciężkie, ale powoduje duży dyskomfort u psa. W takim wypadku wystarczy wizyta u weterynarza, który przetka gruczoły.
Choroby dermatologiczne u psów spowodowane są najczęściej infekcjami bakteryjnymi lub grzybiczymi. Objawami jest świąd skóry, łysienie plackowate. Najczęściej wymagaj długotrwałego leczenia oraz dokładnej diagnozy psiego dermatologa.
Czworonogi chorują także na choroby nowotworowe, które trudne są do wykrycia na wczesnym etapie. Wymagają wielu badań diagnostycznych oraz skomplikowanego leczenia chirurgicznego i farmakologicznego. U suk profilaktycznie można stosować sterylizację, która zapobiega ropomaciczu oraz nowotworom sutków. Sterylizacja zapobiega również ciążom urojonym.
Dokładna obserwacja psa i szybka interwencja może zapobiec rozwijaniu się chorób i zmniejszyć cierpienie psa.
Jak poznać, że pies jest chory?
Zdrowy pies zachowuje się standardowo, czyli jest radosny, chętny do zabawy, zjada posiłki z apetytem i chętnie wychodzi na spacery. Wszelkie zmiany w zachowaniu świadczą, że psu coś dolega. Nie potrafi tego wyartykułować, ale baczny właściciel zauważy, że coś mu dolega.
Pies staje się apatyczny i smutny, nie chce się bawić i niechętnie wychodzi na spacery. W przypadku bólu może piszczeć, a dotknięcie bolącego miejsca może spowodować szczekanie, warczenie lub pokazywanie zębów. Wszystkie te zachowania to znak, że z psem należy udać się do lekarza.
Czasami niektóre objawy są dość oczywiste i wskazują na konkretne choroby. Tak jest w przypadku częstego trzepania uszami lub przekrzywiania głowy na jedną stronę. Takie zachowanie może świadczyć o stanie zapalnym ucha lub obu uszu.
Wymioty i biegunka to najczęściej objawy zatrucia pokarmowego. Jeżeli nie ustąpią samoistnie po zastosowaniu diety i domowych środków na biegunkę, należy udać się do weterynarza.
Weterynarz – dlaczego jest tak ważny?
Weterynarz dla psa to jak lekarz rodzinny dla człowieka, dlatego należy wybrać go bardzo starannie. Nie ma znaczenia czy będzie to mały kameralny gabinet, czy duża klinika. Najważniejsze jest podejście lekarza do zwierząt. Weterynarz powinien wykazywać się empatią, cierpliwością oraz odpowiednią wiedzą. Wybierając weterynarza dla swojego pupila, najlepiej jest zasięgnąć opinii zaprzyjaźnionych psiarzy. Na podstawie własnych doświadczeń doradzą, któremu warto zaufać.
Psem powinien opiekować się jeden weterynarz, który będzie obserwował jego rozwój, ewentualnie pozna jego skłonności do niektórych chorób, np. alergii, problemów żołądkowych. Bardzo ważna jest także możliwość kontaktu telefonicznego z weterynarzem, nie wszystkie dolegliwości wymagają wizyty, czasami wystarczą tylko zalecenia na odległość.
Pies może zachorować w każdej chwili i nie zawsze można czekać na otwarcie gabinetu. Na taką ewentualność warto mieć wybraną klinikę, która funkcjonuje w trybie całodobowym.
W przypadku szczeniaków wizyty w gabinecie weterynaryjnym są bardzo częste i wynikają z terminarza szczepień psa. W przypadku psów starszych są znacznie rzadsze. Jeżeli pies nie choruje to wystarczy weterynarza odwiedzić raz w roku, przy okazji szczepienia psa na wściekliznę. Lekarz weterynarii sprawdzi wtedy wagę psa i oceni ogólny stan jego zdrowia, ewentualnie zaleci jakieś zmiany w opiece. Warto także wykonać wtedy morfologię krwi oraz USG jamy brzusznej. To podstawowe badania, które umożliwiają wykrycie różnych chorób na wczesnym etapie.
Jak uchronić psa przed chorobami?
Odpowiedzialność za zdrowie psa spoczywa na właścicielu. W tym zakresie pies nie potrafi o siebie zadbać. W profilaktyce chorób najważniejsze są szczepienia oraz właściwa dieta.
Pierwsze szczepienie szczeniak powinien otrzymać jeszcze u hodowcy (6-7 tydzień). To szczepienie przeciwko nosówce i parwowirozie, które musi być powtórzone jeszcze 2 razy w odstępie 1 miesiąca. Kolejne dawki mogą być szczepionkami skojarzonymi, czyli wieloskładnikowymi zawierającymi dodatkowo szczepionki przeciwko leptospirozie, wirusowemu zapaleniu wątroby, kaszlowi kenelowemu, koronowirozie. Dokładny kalendarz szczepień ustala weterynarz. Po ukończeniu 2 miesięcy szczeniaka należy zaszczepić przeciwko wściekliźnie, szczepienie powtarzane jest co roku.
Bardzo ważny wpływ na zdrowie psa ma sposób jego odżywiania. Nie ma znaczenia czy będą to karmy gotowe, czy samodzielnie przygotowywane przez właściciela, ważne żeby dostarczały zwierzęciu wszystkich niezbędnych składników i były dobrej jakości. Dobre odżywianie zapewnia wzrost naturalnej odporności psa. Psom nie można absolutnie podawać słodyczy, a zwłaszcza czekolady, która jest dla nich trująca. Nie wolno dawać im także resztek z obiadu czy kupnych wędlin, ponieważ zawierają zbyt duże ilości soli.
To od właściwej opieki właściciela w dużej mierze zależy kondycja zdrowotna jego pupila. Dobrej jakości karma, profilaktyka w postaci szczepień są znacznie tańsze niż leczenie weterynaryjne. Zadbane psy mają odporność naturalną i rzadko chorują, dożywają także długiego wieku. Psy małe żyją nawet 18-20 lat, duże znacznie krócej i jest to najczęściej 10 lat. Dobra opieka może przedłużyć ich żywot o 3-5 lat, a dla psa to znacznie więcej niż dla człowieka.
