Głuchota wrodzona u border collie ⋆ BorderCollie.pl

Głuchota wrodzona u border collie

Istotą funkcjonowania psa jest słuch. Jest to jego drugi najlepiej rozwinięty zmysł, tuż obok węchu. Prawda jest taka, że pies bardziej polega na tym, co słyszy, niż na tym, co widzi. Zmysł ten rozwinął się już u psich przodków, którzy, żyjąc w dziczy używali go, aby zlokalizować swoją ofiarę. Dźwięki ostrzegały również o zbliżającym się niebezpieczeństwie, dzięki czemu zwierzęta te mogły się szybko ukryć.

Psie ucho wychwytuje dużo więcej dźwięków niż ucho ludzkie. Zakres słyszalności u psów wynosi od 15 do nawet 30 000 Hz, ale niektóre badania podają liczby aż do 100 000 Hz. Dla porównania, u przeciętnego człowieka zakres ten mieści się w granicach od 16 do 20 000 Hz. Słuch psa jest bardzo wrażliwy i wychwytuje dźwięki o różnicy nawet 1/8 tonu. Taką umiejętność ma jedynie niewielki odsetek ludzi.

Każdy zmysł jest bardzo ważny dla psa, a utrata choćby jednego z nich wiąże się ze znacznym utrudnieniem jego funkcjonowania. Jednakże utrata słuchu szczególnie wpływa na komfort życia naszego czworonoga.

Dlaczego psy tracą słuch?

Częstą przyczyną utraty słuchu u psa jest głuchota wrodzona. Ma ona związek z umaszczeniem zwierzęcia. Sprawcami głuchoty są geny, które połączone się z innymi genotypami mającymi związek z umaszczeniem białym, nakrapianym, czy też łaciatym. Często problemy ze słuchem mają również psy o niebieskich oczach.

Za głuchotę odpowiada także gen merle, który powoduje u psa umaszczenie marmurkowe. Jednakże, choroba pojawi się tylko wtedy, gdy ten gen wystąpi podwójnie u jednego psa. Wpływa on nie tylko na uszkodzenie słuchu, ale również może wywołać ślepotę. Polski Związek Kynologiczny zabrania krzyżowania ze sobą dwóch psów o umaszczeniu marmurkowym, ze względu na to, że w miocie szczeniąt z takiego połączenia 25% z nich byłoby głuche.

Jednakże nasi pupile mogą również stracić ten zmysł z biegiem lat. Najczęściej zdarza się to ze względu na wiek psa, który, stając się staruszkiem, stopniowo coraz mniej słyszy. Głuchotę powodują również liczne zmiany zwyrodnieniowe na nerwach czy też infekcje, udary, wylewy lub wszelkiego rodzaju urazy.

Również młody pies może ogłuchnąć w wyżej wymienionych przypadkach – nazywamy to wtedy głuchotą nabytą. Często utrata słuchu pojawia się przy wszelkich problemach laryngologicznych, m.in. pęknięciu błony bębenkowej. Może ją spowodować także stan zapalny, który wywołuje zastosowanie niektórych leków. Głuchota może być również skutkiem ubocznym w przypadku chorób nowotworowych.

Psi słuch jest bardzo wrażliwy i wyczulony – nawet czterokrotnie wrażliwszy od ludzkiego – dlatego może zostać uszkodzony przez dźwięki o bardzo dużym natężeniu. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn głuchoty u psów. Dotyka ona w głównej mierze psów myśliwskich, których słuch ulega pogorszeniu lub całkowicie zanika przez huk, jaki wytwarza broń podczas polowania.

Jakie psy są najbardziej narażone na głuchotę?

Jak wcześniej wspomniano, głuchota może być wrodzona, a co za tym idzie – dziedziczna. Badania naukowe potwierdzają, że najbardziej narażone na utratę słuchu są psy o umaszczeniu białym oraz z białymi elementami na sierści, jak łaty, pręgi czy nawet pojedyncze kropki. Jednakże, nie jest oczywiście tak, że każdy biały pies border collie musi być głuchy. Prawda jest taka, że zdarza się to stosunkowo rzadko, ale znacznie częściej dotyka psów z białymi elementami sierści niż z czarnymi, rudymi czy brązowymi.

Głuchota wrodzona border collie jest chorobą genetyczną, którą zwierzęta przekazują sobie wraz z każdym następnym pokoleniem. Gen nie musi być od razu widoczny. Bywa tak, że uaktywnia się on dopiero z którymś pokoleniem z kolei, dlatego kilka szczeniaków w miocie może być głuchych, nawet jeśli wcześniejsze były zupełnie zdrowe.

Można powiedzieć, że białe psy są poniekąd najbardziej poszkodowane w tej kwestii. Dlaczego to właśnie one są najbardziej narażone na brak słuchu? Niestety nie stwierdzono, który dokładnie gen wywołuje głuchotę, jednakże jest kilka sposobów dziedziczenia go.

Głównymi sprawcami całego zamieszania są komórki barwnikowe – nazywane melanocytami. To właśnie one są odpowiedzialne za kolor oczu, sierści i skóry psa. Występują one również w naczyniach krwionośnych, dlatego ich zbyt mała ilość sprawa, że elementy wewnętrznych narządów słuchu są niedostatecznie ukrwione, a co za tym idzie – przestają należycie działać. Właśnie przez tą małą ilość melanocytów białe psy nieodwracalnie tracą słuch.

Ciekawostką jest to, że psy białe ze swojej natury nie cierpią na głuchotę. Przykładem jest samoyed lub pomeranian.

Jakie rasy psów najczęściej głuchną?

Głuchota wrodzona została przypisana aż osiemdziesięciu pięciu rasom psów, niekoniecznie w całości białym, lecz o różnorakim umaszczeniu. Szanse na głuchość zwiększają również niebieskie oczy, które świadczą o skrajnie niskim poziomie melanocytów.

Problemy ze słuchem lub jego brak najczęściej dotyczą dalmatyńczyków – ponad 20% ich szczeniąt jest głuchych. W zwiększonym zagrożeniu znajdują się również bulteriery, whippety, setery angielskie, jack russel terrier, akita, bokser, maltańczyk, a również australian cattle dog.

Predyspozycje do głuchoty mają także:

Głuchota wrodzona u border collie również występuje dosyć często, w porównaniu do innych ras. W szczególności występuje u tych osobników o umaszczeniu marmurkowym. Jeśli collie ma dodatkowo białą głowę i niebieskie oczy, to jego szanse na głuchotę znacznie wzrastają, bowiem dotyka ona aż 15% przedstawicieli tej rasy i objawia się obustronnie.

Jak zdiagnozować głuchotę u border collie?

W przypadku szczeniąt bardzo łatwo jest zauważyć zaburzenia słuchu. Wystarczy do tego obserwacja. Jeśli szczenię nie reaguje na bodźce lub jest obojętne wobec człowieka, prawdopodobnie oznacza to, że jest głuche.

Do 12. tygodnia życia szczenięcia można zaobserwować u niego skośne ustawienie głowy lub zaburzenia koordynacji ruchowej. Takie objawy mogą świadczyć o głuchocie.

Z dorosłymi psami bywa nieco inaczej. Głuchota jest zauważalna jeśli pies przestaje reagować na powrót człowieka, dopóki nie poczuje wyraźnych wibracji na podłodze, pochodzących od jego kroków. Pies cierpiący na brak słuchu nie będzie również reagował na wołanie go.
Mimo wszystko, gdy pies traci słuch w wyniku choroby lub z wiekiem, właściciel często nie zauważa jego dolegliwości. Z tego powodu warto przeprowadzić domową obserwację.

Aby test był miarodajny, należy po prostu pozwolić psu, aby zajął się sobą i nawet nie patrzył na właściciela. Następnie trzeba spróbować wywołać hałas, na który normalnie pies by zareagował, ale starać się przy tym, aby nie tworzyć wibracji na podłożu lub ruchów powietrza, które pies wyczuje. Świetnie nada się do tego piszcząca zabawka czy np. gwizdek. Jeśli pies nie zwróci uwagi na dźwięk, to istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że jest głuchy.

Można również sprawdzić słuch psa innym sposobem. Należy poczekać aż pies zaśnie, po czym zacząć coś do niego mówić po cichu, a następnie coraz głośniej. Ewentualnie można włączyć muzykę i stopniowo zwiększać jej głośność. Jeśli pies po czasie zareaguje, oznacza to, że nie stracił słuchu, ale jest on znacząco pogorszony. Jeśli pies wcale nie zareaguje, to cierpi na głuchotę.

Jak wygląda diagnozowanie słuchu u weterynarza?

Należy pamiętać, aby z każdym podejrzeniem głuchoty udać się do lekarza weterynarii, który zbada słuch zwierzaka dzięki specjalistycznym badaniom.

Najpopularniejszą metodą jest badanie BAER, polegające na podłączeniu elektrod do głowy psa, a następnie wytwarzanie bodźców dźwiękowych. Elektrody mierzą aktywność mózgu psa w odpowiedzi na dźwięki, co pozwala na stwierdzenie głuchoty lub nie.

Kolejną popularną metodą jest tympanometria. Jest to badanie bezinwazyjne, które polega na pomiarze odbicia fali dźwiękowej od błony bębenkowej. Wynikiem badania jest tympanogram, dzięki któremu lekarz może zdiagnozować wiele dolegliwości psiego ucha, np. pęknięcie błony bębenkowej czy też infekcje.

Głuchota może również zostać zdiagnozowana przez Otoacoustic – testy, które badają zdolność reakcji uszu na głośne dźwięki.

Wizyta u lekarza weterynarii pozwala całkowicie potwierdzić lub wykluczyć głuchotę u naszego czworonoga. Podczas badania dowiadujemy się również, czy pies cierpi na całkowity brak słuchu, czy może choroba dotknęła tylko jedno ucho.

Czy głuchotę wrodzoną można wyleczyć u border collie lub innych ras?

Niestety obecnie nie ma możliwości, aby wyleczyć głuchotę wrodzoną. Jest to wręcz niemożliwe, gdyż zmutowany gen wpływa na narządy słuchu. Z tego względu psy z wrodzoną głuchotą nie mają dostatecznie ukrwionego ślimaka w uchu, przez co nerwy w tej części ucha wewnętrznego obumierają. Jest to proces na ten moment nieodwracalny.

Czy można wyleczyć głuchotę nabytą u psa?

Wiele zależy od czynnika, który spowodował głuchotę.

Jeśli pies ogłuchł ze względu na ostrą infekcję, to zmiany w uchu są w większości przypadków odwracalne. Głuchota znika przez dobranie odpowiednich leków i stopniowe pozbywanie się stanu zapalnego.
Jeśli jednak nasz czworonóg utracił słuch ze względu na przebytą chorobę zakaźną, jak np. nosówka, czy przez guza mózgowia lub uraz, który spowodował wylew krwi do mózgu – najczęściej powstałe zmiany są nieodwracalne.

Guz uciskający na komórki nerwowe sprawia, że słuch zostaje zaburzony. Dzięki odpowiednio szybkiej reakcji da się jeszcze uratować słuch psa. Wcześnie wykryty guz można leczyć przez specjalną terapię przeciwnowotworową, której zastosowanie znacznie zwiększa szanse na zapobiegnięcie głuchocie. Ewentualnym ratunkiem może być operacja i usunięcie zmiany nowotworowej, jednakże jest to bardzo ryzykowne i nie daje stuprocentowej gwarancji sukcesu.

Pies, który ogłuchł ze starości, nie ma już szans na ratunek. Niestety w uchu powstają tzw. zmiany starcze, czyli kostnienie połączeń stawowych, przez co przestają one należycie funkcjonować. Dotychczas nie powstały żadne leki, które mogłyby zapobiegać lub leczyć głuchotę starczą.

Czy głuchego psa border collie można wytresować?

Głuchego psa można wytresować tak samo dobrze jak psa słyszącego. Badania naukowe udowodniły, że pies podczas tresury bardziej reaguje na mowę ciała właściciela, gesty, ruchy, niż na jego słowa, więc brak słuchu nie jest przeszkodą.

Szkolenie głuchego psa border collie odbywa się w milczeniu. W komunikacji z psem używa się głównie gestów i innych sygnałów niewerbalnych. Nauka polega na tym, aby pies skupił całą swoją uwagę na właścicielu. Najważniejszym etapem szkolenia jest nauczenie psa, aby jak najczęściej patrzył na człowieka. Dzięki temu możemy zapanować nad nim podczas spacerów, gdyż podczas jego zerkania na nas, możemy pokazać mu gestem, czego oczekujemy.

Szkolenie głuchego psa powinno być przede wszystkim miłe i przyjemne, zarówno dla pupila, jak i dla właściciela. Warto użyć do szkolenia różnego rodzaju smakołyków, które spotęgują pozytywne odczucia psiaka, a co za tym idzie, przyśpieszą naukę.

Kluczowe jest również opracowanie wspólnego gestu, który będzie miał dla psa pozytywne znaczenie i nakieruje go na to, czy robi dobrze, czy źle. Takim gestem może być klaskanie, kciuk do góry czy uniesienie otwartej dłoni. Pies ma kojarzyć ten gest z nagrodą, dlatego przy początkowych etapach szkolenia należy połączyć gest ze smakołykiem. Za każdym razem, gdy pies poprawnie wykona zadanie, pokazujemy mu wybrany gest i dajemy smakołyk. Gest można również wykonywać przed np. pogłaskaniem psa, podaniem jedzenia itp.

Aby ułatwić sobie tresurę psa, warto zainwestować w specjalną obrożę wibracyjną, którą możemy sterować zdalnie. Jest to niezwykle przydatny gadżet, szczególnie podczas spacerów. Każde zabrzęczenie obroży oznacza przywołanie psa do siebie. Gdy pies przybiegnie po brzęczeniu, należy pokazać mu gest pochwały i ewentualnie nagrodzić smakołykiem.

Oprócz sygnału pochwały, warto zastosować również sygnał skarcenia. Będzie on przydatny w szczególności podczas kontaktów naszego pupila z innymi zwierzętami. Głuchy pies nie słyszy warczenia czy piszczenia, dlatego może nie wiedzieć, że robi innemu stworzeniu krzywdę. W takiej sytuacji trzeba mu to zasygnalizować przez, np., machanie ręką. Gdy pies przestanie się źle zachowywać, to należy go wtedy za to wynagrodzić.

Jak wygląda życie z głuchym psem?

Wiadome jest, że głuchy pies funkcjonuje inaczej niż pies zdrowy i wymaga nieco innego traktowania. Mimo wszystko, nie musimy bać się opieki nad głuchym psem, bo nie jest ona zbyt problematyczna. Najważniejsze jest zadbanie o dobrą komunikację ze swoim zwierzakiem oraz pamiętanie o kilku kluczowych zasadach.

Po pierwsze, pies niesłyszący całkowicie lub częściowo, powinien być zawsze na smyczy poza swoim ogródkiem. Zapewni to bezpieczeństwo jemu, jak i zwierzętom czy ludziom, których może napotkać na swojej drodze. Warto również zadbać o to, aby ogrodzenie dookoła posesji było szczelne,
Po drugie, głuchy pies powinien być zaczipowany lub posiadać adresówkę przy obroży. Ze względu na brak słuchu, pies może się łatwo czegoś przestraszyć i uciec. Podane wyżej rozwiązania będą pomocne w powrocie pupila do domu w razie ucieczki.
Po trzecie, należy zawsze mieć na uwadze, aby komunikować się z psem za pomocą gestów, dotyku czy węchu. Głuchy pies nie usłyszy naszych słów, dlatego warto wypracować z nim wspólny język.

Nie bójmy się adoptować głuchych szczeniaków z hodowli border collie. Wbrew pozorom one wcale nie różnią się od tych zdrowych i wyrosną na radosne psiaki. Nie warto wierzyć mitom, że głuchy pies jest agresywny. Każdy pies ma swój indywidualny charakter i wpływają na niego inne czynniki, a nie brak słuchu.

Głuchy pies w domu wiąże się ze stałą opieką i obserwowaniem go. Od początku taki pies powinien zostać przyzwyczajony do dotyku z zaskoczenia. Pies nie słyszy, kiedy się do niego zbliżamy, dlatego może się przestraszyć. Posiadanie głuchego psa to też ciągła tresura i chodzenie za zwierzakiem. Jednakże, głuchy pies z pewnością podaruje swojemu właścicielowi jeszcze więcej miłości i lojalności, w porównaniu do psa zdrowego.

Dla kogo głuchy border collie będzie odpowiednim zwierzęciem?

Głuchy pies będzie odpowiedni dla ludzi, którzy są uparci i nie boją się nowych wyzwań. Jednocześnie są gotowi wiele poświęcić dla swojego milusińskiego. Niestety, nie jest to pies dla ludzi, którzy nie mają czasu się nim zająć i wolą, gdy pies jest zostawiony samemu sobie. Głuchy pies potrzebuje stałej opieki, dlatego trzeba mu podarować całe swoje serce. Jednakże, nie chodzi tu o litowanie się, bo taki pies nie ma nawet świadomości, że czegoś mu brakuje. Pobłażanie mu może przynieść całkiem odwrotne skutki niż byśmy chcieli. Należy takie zwierzę traktować normalnie, ale zmodyfikować nieco komunikację z nim i mieć jego zachowania na uwadze. Poza tym wszystko zostaje w normie.

Na koniec warto podkreślić, że głuchy pies z pewnością zbuduje ze swoim właścicielem niesamowitą więź, której do tej pory nigdy nie zaznał. Treningi i tworzenie wspólnego języka zbliży was do siebie i będziecie dla siebie najlepszymi przyjaciółmi. Warto dać się porwać tej przygodzie i otworzyć się na psią miłość.