Ile żyją psy rasy border collie?
Osobnicza długość życia jest uzależniona od wielu czynników, takich jak dieta czy poziom ruchu zwierzęcia, a także obciążenia genetyczne. Zasadniczo jednak specjaliści przyjęli, że większość czworonogów rasy border collie żyje przez około 10 do 17 lat. Jak widać, zasięg tych widełek jest dość znaczący i, co za tym idzie – większość właścicieli czworonogów mimo wszystko zadaje sobie pytanie, ile przeżyje ich pupil.
Śpieszymy z odpowiedzią, że bliżej niższej granicy wieku (około 10 lat życia) znajdują się czworonogi, które są znacząco obciążone genetycznie lub nieprawidłowo żywione. Jednocześnie, odpowiednio pielęgnowane i zadbane zwierzaki żyją znacznie dłużej, niejednokrotnie przekraczając również granicę 17 lat.
Warto przy tym mieć na względzie, że aby zapewnić pupilowi optymalną długość życia, warto zakupić go ze sprawdzonej, akredytowanej przez FCI hodowli. Tylko w takich miejscach przodkowie szczeniąt są poddawani szczegółowym badaniom i, co za tym idzie, nie są genetycznie obciążeni różnego rodzaju schorzeniami. Choć, niestety, zdarza się, że choroby są powiązane z genami recesywnymi i w wyniku nieszczęśliwego splotu zdarzeń mimo teoretycznie zdrowych rodziców – szczenięta chorują. Jest to jednak sytuacja stosunkowo rzadka, jeśli idzie o maluchy spłodzone w hodowlach o dobrej renomie, podlegających regulacjom FCI.
Samo FCI jest międzynarodową organizacją, z siedzibą zlokalizowaną w Belgii, odpowiedzialną za czuwanie nad odpowiednim rozmnażaniem psiaków. To właśnie sędziowie FCI mogą dopuścić psa do wystawy i rozmnażania lub odmówić mu tego prawa. Chodzi o to, by maksymalnie ograniczyć ryzyko rozmnażania osobników o nieprawidłowym genotypie.
Jednocześnie, jak wspomniano wyżej, zakupując szczenięta ze źródeł niewiadomego pochodzenia, trzeba liczyć się z jego obciążeniem genetycznym. Szczenięta mogą chorować, co w najgorszym przypadku skończy się śmiercią, a w najlepszym – wydaniem “zaoszczędzonych” na zakupie rodowodowego malucha środków na weterynarzy i leki. Warto przy tym zaznaczyć, że border collie należą do ras, które wykazują znaczącą nadwrażliwość na środki znieczulające – dlatego konieczność przeprowadzenia jakichkolwiek zabiegów wiąże się z jeszcze większym niż standardowo ryzykiem.
Border collie długość życia – od czego zależy?
W kwestii długości życia większości czworonogów można wskazać szereg rozmaitych czynników, które mają na nią wpływ. To kwestie zarówno środowiskowe, jak i genetyczne – czyli powiązane z odpowiednim rodowodem zwierzaka.
Wśród jednych z najistotniejszych kwestii, na które nie do końca mamy wpływ – jest rodowód genetyczny szczenięcia. Możemy oczywiście zakupić malucha w dobrej hodowli, w której połączono sprawdzonych i pewnych rodziców, jednak to nie daje 100% gwarancji, że wszystko będzie w porządku. Niestety, zdarza się, że również w takim przypadku szczenięta chorują. Odsetek tego rodzaju sytuacji jest zdecydowanie mniejszy niż w przypadku maluchów pozyskanych z źródeł niepowiązanych z FCI, jednak może się przytrafić. Zdarza się tak głównie z uwagi na występowanie genów recesywnych, które – nieodpowiednio połączone – mogą skutkować wystąpieniem choroby genetycznej. Jednocześnie, określenie genów ustępujących jest niemalże niemożliwe w przypadku czworonogów – dlatego mimo dobrych chęci i prób dobrania rodziców zgodnie ze sztuką, mogą zdarzyć się rozmaite mutacje.
Na długość życia psa wpływa również to, w jaki sposób karmimy czworonoga. Nieodpowiednia dieta może skutkować otłuszczeniem organów wewnętrznych psa i, co za tym idzie – doprowadzić do jego przedwczesnej śmierci. Niegdyś psy żywiło się dosłownie “czym popadnie” – resztkami ze stołu właściciela czy nawet padliną. Obecnie odchodzi się od tego typu zachowań, które mogą prowadzić do wielu naprawdę poważnych schorzeń. Najbardziej podstawowym błędem w tym zakresie jest żywienie czworonoga najtańszą karmą pochodzącą z marketu. Tego rodzaju pożywienie, z uwagi na naprawdę niską cenę, po prostu nie ma prawa być zdrowe dla czworonoga. Jak łatwo się domyślić, jego producent musi korzystać z niskiej jakości materiałów, by obniżyć koszty wytwarzania pożywienia. Z reguły oznacza to, że w karmie najwięcej jest dodatków węglowodanowych – a co za tym idzie, pożywienie prowadzi do wyjałowienia organizmu i nadmiernego przyrostu tkanki mięśniowej.
Bardzo często zdarza się również, że zwierzęta są karmione resztkami ludzkiego pożywienia lub nawet posiłkami przygotowanymi specjalnie dla nich – ale z użyciem jedzenia dla ludzi. Wszelkiego rodzaju kasze, makarony czy ryż, mimo wielu opinii pochlebnych – nie są dobrym rodzajem pożywienia dla psiaków. Nie tylko nie dostarczają im odpowiedniej ilości substancji odżywczych, ale również prowadzą do otłuszczenia organów wewnętrznych. Dodatkowo, jeśli zwierzę jest karmione resztkami z ludzkiego stołu – bardzo często zdarza mu się otrzymać na przykład kurze kości. Te z kolei są niezwykle niebezpieczne dla czworonogów z uwagi na swoistą budowę drobiu. Mianowicie, wszystkie ptaki posiadają tak zwany pneumatyczne kości. Są one wypełnione powietrzem, aby ułatwić zwierzęciu latanie – i dotyczy to również kur (mimo że akurat one są nielotami). W praktyce oznacza to, że kości “na surowo” są puste w środku, jednak po poddaniu jakiejkolwiek formie obróbki termicznej (nie tylko gotowaniu, ale również pieczeniu czy smażeniu) – stają się niezwykle niebezpieczne dla zwierzęcia. Mogą prowadzić do wystąpienia bardzo groźnych powikłań – między innymi przebicia ściany żołądka lub podrażnienia przełyku.
Kolejną kwestią, która może mieć duże znaczenie na długość życia psa, jest ilość ruchu, jaką mu oferujemy. Border collie to rasa psów, które potrzebują wiele, bardzo regularnej aktywności fizycznej, a pozbawienie jej czworonoga prowadzi do degeneracji jego organizmu. Wystąpić mogą między innymi choroby zwyrodnieniowe stawów, ale również dysfunkcje jelit (bowiem prawidłowa perystaltyka jest ściśle powiązana z odpowiednią dawką ruchu). Dlatego też należy zapewniać czworonogowi częste i stosunkowo długie spacery, bez nadmiernego obciążania jego stawów.
To ostatnie zagadnienie może być kolejną przyczyną przedwczesnego odejścia czworonoga. Badania wykazują, że przedwczesne rozpoczęcie bardzo intensywnych treningów z psem prowadzi nierozerwalnie do ogromnych uszkodzeń w jego stawach oraz kośćcu. Zmiany zwyrodnieniowe z reguły są nieodwracalne i wiążą się z koniecznością ograniczenia ruchu. Ta z kolei – wpływa bardzo negatywnie na psychikę czworonoga. Warto nie tylko zapewnić psu dostosowaną do jego wieku i możliwości dawkę ruchu, ale również – zadbać o suplementację diety w składniki, dzięki którym psiak zachowa dobre zdrowie przez długi czas.
Kwestią, o której nie można zapominać, są ogólne warunki życia i poziom stresu, z jakim nierzadko musi zmagać się czworonóg. Nieodpowiednia socjalizacja, częste zmiany właścicieli czy zostawianie czworonoga pod opieką innych osób mogą prowadzić do jego przedwczesnej śmierci. Czynniki stresogenne niezwykle negatywnie wpływają na mózg czworonoga, a także jego ośrodkowy układ nerwowy. Wśród sytuacji, które mogą wywołać u psa silne nerwy, wskazać można między innymi częste, niespodziewane pozostawianie czworonoga pod opieką innych osób. Nie mówimy tu oczywiście o innych domownikach czy okazjonalnym (1-2 razy do roku) pozostawieniu psiaka pod opieką kogoś zaufanego na czas urlopu, na który nie możemy zabrać zwierzęcia. Chodzi tu raczej o sytuacje, w których pies nie ma fizycznej możliwości poczuć się pewnie i nie rozumie, co się wokół niego dzieje. Do tego typu czynników stresogennych można zaliczyć między innymi pojawiającą się bardzo często konieczność pozostawienia zwierzaka w hoteliku lub pod opieką nieznanych mu osób. Jak wspomniano wcześniej, oczywiście – okazjonalnie takie sytuacje mogą wystąpić. Jeśli jednak mamy świadomość, że nasz tryb życia zakłada na przykład częste delegacje – być może lepiej zrezygnować z posiadania psa. Ryzykowanie zdrowiem zwierzaka nie jest tego warte i być może bezpieczniej jest odłożyć decyzję o posiadaniu psiaka na czas, kiedy sytuacja zawodowa będzie stabilniejsza.
Również brak odpowiedniej socjalizacji jest bardzo istotnym czynnikiem, który wywołuje wysoki stres u zwierząt. Każda nowa sytuacja jest dla czworonoga nieprzyjemnym doświadczeniem i może oznaczać skrócenie jego życia. Podobnie jak w przypadku ludzi – nieodpowiedni stan psychiczny prowadzi nierozerwalnie do pogorszenia kondycji zwierzęcia. Dlatego tak istotnym jest, by zadbać o jak najlepszą socjalizację czworonoga, dzięki której będzie sobie dobrze radził w sytuacjach stresujących.
Na koniec warto również nadmienić, że czynnikiem dodatkowo skracającym życie mogą być rozmaite zaniedbania pielęgnacyjne. W związku z tym, że osobniki rasy border collie wykazują dużą wrażliwość na działanie substancji znieczulających i usypiających – konieczność przeprowadzenia jakiegokolwiek zabiegu w ich przypadku jest połączona z jeszcze większym niż standardowo ryzykiem. Z tego względu należy zadbać o pozostawanie czworonoga w jak najlepszym stanie i – w miarę możliwości – chronienie go przed urazami. Te ostatnie mogą bowiem wiązać się z koniecznością przeprowadzenia operacji, a znieczulenie ogólne dla border collie jest czynnikiem podwyższonego ryzyka.
Jak widać, na długość życia czworonoga wpływa szereg czynników. Oczywiście, nie można zapominać również o takich kwestiach, jak zapewnienie zwierzęciu bezpiecznych warunków do wypoczynku i ruchu. To oznacza między innymi niespuszczanie ze smyczy czworonogów, o których wiemy, że są nieodwoływalne. W takiej bowiem sytuacji, jeżeli nie ma możliwości przyzwania psiaka, nawet teoretycznie bezpieczny teren, z dala od ulicy, może okazać się śmiercionośny. Istnieje bowiem szansa, że czworonóg napotka dzikie zwierzę lub wpadnie do dołu czy wreszcie – spotka innego, niezbyt przyjaźnie nastawionego przedstawiciela tego samego gatunku.
Potencjalnie niebezpieczne są również spacery w pobliżu ulicy, gdzie czworonóg – na przykład spłoszony gwałtownym hałasem – może uciec i wpaść pod nadjeżdżający pojazd. Z tego względu szczególnie w okolicach Sylwestra i Nowego Roku, dobrym pomysłem jest skrócenie spacerów na zewnątrz do minimum. Znakomita większość czworonogów reaguje panicznym strachem na wybuch fajerwerków – a to może prowadzić do wielu, niezwykle poważnych konsekwencji – w tym również ataku serca i przedwczesnej śmierci zwierzaka.
Jak karmić psa, by przedłużyć mu życie?
Dieta zwierzęcia ma niebagatelne znaczenie dla jego zdrowia i długowieczności. Chodzi nie tylko o zdrowe i zbilansowane posiłki, ale również unikanie potencjalnych alergenów i niwelowanie ryzyka, że czworonóg spożyje coś podczas spaceru.
Pierwszą z kwestii, na którą niewątpliwie trzeba zwrócić uwagę – jest właśnie odpowiednia dieta. Nasi rodzice czy dziadkowie nie przywiązywali do tego ogromnej wagi, bowiem wiedza w tym zakresie była znikoma. Większość osób uważała, że jeśli zwierzak wygląda w porządku – może jeść co popadnie. Dlatego też karmiono psy resztkami ze stołu, mięsem kurczaka wymieszanym z makaronem lub ryżem, czy też innego rodzaju “przysmakami” z ludzkiego stołu. W związku z tym, w organizmach czworonogów odkładał się tłuszcz, a jego organy wewnętrzne funkcjonowały coraz gorzej. Nie było tego jednak widać gołym okiem – a zmiany nie zachodziły w ciągu jednego dnia. Podobnie jak w przypadku ludzi – niewłaściwa dieta wiąże się ze stopniową degeneracją poszczególnych organów.
Warto zatem postawić na dobrej jakości karmę, uwzględniającą szczególne potrzeby rasy border collie. To oznacza, że jeśli nasz czworonóg regularnie trenuje – warto zapewnić mu pożywienie przeznaczone dla psów ras aktywnych. Dzięki temu można mieć pewność, że zwierzę otrzyma optymalną ilość substancji odżywczych w ramach karmy. Nie należy jednak wybierać najtańszych propozycji, bowiem te z reguły są wykonane ze składników niskiej jakości. Jak łatwo się domyślić, producent po prostu na czymś musi oszczędzić – i z reguły cięcia w budżecie dotyczą jakości wykorzystywanych w procesie produkcji surowców.
Dobrej jakości karma nie jest tania, jednak pozwala uchronić siebie – a przy tym również pupila – przed poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Można po prostu traktować odpowiednio zbilansowaną i nieco kosztowną karmę jako inwestycję w dobre, długie i przede wszystkim zdrowe życie pieska rasy border collie (i każdej innej). Dobrym pomysłem może okazać się również zakup tak zwanych psich chrupek (lub puszek) przez internet – bowiem z reguły w sklepach online ceny są zdecydowanie niższe. Ma to miejsce między innymi przez wzgląd na brak konieczności wynajmowania powierzchni sklepowej i mniejszą ilość obsługi, która jest potrzebna do prawidłowego funkcjonowania sklepu.
Jeśli chodzi o karmę w puszkach – można również tak żywić czworonoga, pod warunkiem, że mu to nie szkodzi. Zdarzają się bowiem psiaki, które mimo podawania teoretycznie dobrej mokrej karmy – reagują na nią po prostu źle – między innymi problemami natury gastrycznej. Warto wybierać spośród opcji, które zawierają dobrej jakości mięso – nie resztki poprodukcyjne.
Nie można również zapominać o dopasowanych do potrzeb czworonoga smakołykach. Nie ma w nich oczywiście nic złego, a wręcz okazują się być niezwykle przydatne z punktu widzenia psów regularnie trenujących. Smakołyki (na przykład w postaci psich ciasteczek) są świetnym rozwiązaniem umożliwiającym motywowanie zwierzaka do dalszego wysiłku. Należy jednak zapoznawać się ze składami i wybierać w miarę możliwości takie przysmaki, które nie zawierają wiele węglowodanów. Stanowią one bowiem duże zagrożenie dla zdrowia zwierzaka. Można także postawić na naturalne, psie “łakocie” przygotowane w domowych warunkach. Wystarczy zakupić niewielką ilość dobrej jakości mięsa, zmielić je i wymieszać z takimi dodatkami jak jajko czy siemię lniane. Następnie, uformować ciasteczka i upiec. Gwarantujemy, że czworonóg ucieszy się z takiej gratyfikacji podczas różnego rodzaju treningów – a my będziemy mieć pewność, że dajemy mu wyłącznie zdrowe pożywienie.
Aby suchy pokarm był zdrowy, powinien zawierać minimalną ilość węglowodanów – te najtańsze karmy zazwyczaj jako podstawę mają soję, która jest po prostu niedroga. Jednocześnie, nie wpływa korzystnie na organizm psa i nie sprawia, że zwierzak czuje się lepiej. Dlatego też istotnym jest, by – w miarę możliwości – wybierać pokarmy z górnej półki – czyli takie, które zawierają wysoką ilość odzwierzęcego białka. W przypadku psów ras średnich dodatek preparatów na stawy jest dość rzadki – dlatego dobrze jest zapewnić dostęp do nich we własnym zakresie. W sklepach dostępne są różnego rodzaju preparaty wzmacniające stawy. Dodatkowo, od czasu do czasu można pokusić się o zakup kurzych łapek i ugotowanie ich. Galaretka, która powstanie w wyniku wygotowania kurzych łap w wodzie jest niezwykle korzystna dla czworonoga. Nie należy jednak podawać samych łap – można co najwyżej obrać z niego ścięgna i niewielkie ilości skóry i mięsa: kostki i pazury są niebezpieczne dla psa.
Nie można również zapominać o alergikach. Niektóre czworonogi wykazują słabszą lub bardziej nasiloną nadwrażliwość na różne rodzaje pożywienia – i w takiej sytuacji należy unikać ich podawania. Specjaliści jako jeden z najpowszechniej uczulających rodzajów mięsa wskazują znanego każdemu kurczaka. Dlaczego jest tak, że sporo psów okazuje się uczulonych na jego mięso – ciężko powiedzieć, jednak faktem jest, że stan ich zdrowia znacząco się poprawia po zmianie karmy. Jednak uwaga – mimo że niektóre psie chrupki firmowane są jako – przykładowo – wołowe czy z dziczyzny – w składzie znajdują się różne substancje pochodzące z drobiu. Dlatego też w przypadku alergików należy zwracać szczególną uwagę na jakość oferowanego zwierzakom pożywienia. Konieczność częstego spożywania alergenów może odbić się bardzo negatywnie na zdrowiu czworonoga i doprowadzić do długotrwałych problemów z jego zdrowiem.
Istnieje również alternatywna metoda żywienie zwierząt, zwana BARF. W dużym skrócie polega ona na podawaniu surowego mięsa wraz z różnymi dodatkami. Wymaga ona jednak sporej wiedzy z zakresu żywienia, a opinie na jej temat wśród weterynarzy nie są zgodne. Przed podjęciem się karmienia psiaka BARFem należy dokładnie zapoznać się z założeniami tej metody i zdecydować, czy posiadana wiedza jest wystarczająca, by nie zrobić czworonogowi krzywdy.
Istnieje również zasada, że po wyborze rodzaju karmy (mokra: puszki lub sucha: tak zwane psie chrupki) – nie należy jej mieszać z innymi formami. Chodzi głównie o to, że pH żołądka zwierzaka dostosowuje się do przyjmowanego pokarmu – a podawanie mu (przykładowo) rano – karmy suchej i w godzinach popołudniowych – mokrej może prowadzić do przykrych rewolucji. Psi organizm nie jest w stanie przystosować się do takiego rodzaju karmienia, co nierozerwalnie prowadzi do negatywnego wpływu tej formy żywienia na zdrowie czworonoga.
Dodatkowo, kiedyś przyjmowało się, że dorosły pies powinien spożywać jeden posiłek dziennie, jednak obecnie odchodzi się od tej zasady. Tak rzadkie jedzenie może powodować łapczywość oraz kłopoty ze strawieniem zbyt dużej ilości karmy na raz. Dlatego też znacznie lepszym rozwiązaniem jest podzielenie dziennej porcji żywności na połowę – i podanie jej w dwóch dawkach. Dzięki temu, zmniejszymy ryzyko skrętu żołądka, a także ogólnego pogorszonego samopoczucia zwierzaka.
Istnieją także rodzaje pokarmów, które są dla psa toksyczne. Bezwzględnie nie należy ich podawać ani osobnikom rasy border collie, ani innych – z uwagi na ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wśród tego rodzaju pożywienia wskazać można czekoladę, cebulę oraz winogrona. Ich spożycie może być w skrajnych przypadkach nawet śmiertelne.
Jeśli chodzi o ustalenie odpowiedniej ilości pożywienia dla psa, co do zasady można kierować się zaleceniami producentami zamieszczonymi na opakowaniu. W większości przypadków w którejś części worka z karmą znajduje się informacja o tym, jaką ilość pożywienia należy wydzielać zwierzakowi w zależności od jego masy. Warto jednak mieć na względzie, że są to wartości orientacyjne – i w przypadku czworonogów o zwiększonej lub zmniejszonej aktywności fizycznej, mogą okazać się odpowiednio – zbyt małe bądź zdecydowanie za duże. W razie wątpliwości, dobrym rozwiązaniem jest przyjęcie gramatury podanej przez producenta jako punktu wyjścia i ważenie zwierzaka co kilka dni. Dorosły osobnik przyjmujący odpowiednią ilość karmy powinien utrzymywać optymalną masę (w przypadku psów – do 20 kg, w przypadku suczek – maksymalnie 19 kg). Jeżeli zwierzę tyje lub chudnie nadmiernie – można zwiększyć bądź zmniejszyć ilość karmy, dopasowując ją do zapotrzebowania. Jeśli trenujemy z psem rasy border collie regularnie – można pokusić się o zakup specjalnego granulatu przeznaczonego dla psów ras aktywnych.
Dobrym pomysłem – szczególnie w przypadku zwierząt o dużej skłonności do alergii – może być nauka niepodejmowania pokarmów od obcych. To dość trudny element szkolenia, jednak niezwykle istotny z punktu widzenia bezpieczeństwa czworonoga. Zdarza się bowiem, że niektórzy – w dobrej wierze, jednak bez odpowiedniej wiedzy – chcą dokarmić zwierzaka, tym samym szkodząc mu. Niestety, znane są również przypadku rozsypywania pokarmu z trutką czy różnymi ostrymi przedmiotami. To naszym zadaniem – jako właścicieli – jest zadbanie o optymalne bezpieczeństwo czworonoga. Można to uczynić wyłącznie przez nauczenie psa, że podejmowanie pokarmu z podłoża lub od obcych osób jest złym zachowaniem.
Jak widać, żywienie czworonogów jest skomplikowaną kwestią, do której należy się odpowiednio przygotować. Warto również mieć na względzie, że niektórzy weterynarze nie aktualizują swojej wiedzy. Jeśli chcemy skonsultować sposób żywienia czworonoga rasy border collie – najbezpieczniej jest wybrać się do weterynarza-dietetyka. Taka osoba powinna posiadać najnowszą wiedzę w zakresie odżywiania psów, zgodną z obecnie stosowanymi metodami. Dzięki temu, zwierzak będzie zdrowy i odpowiednio odżywiony. Dobre odżywianie jest odpowiedzialnością właściciela. Zwierzę spożyje to, co dostanie od swojego człowieka – a co niekoniecznie jest dla niego zdrowe. Dlatego też należy zadbać o to, by dieta była jak najbezpieczniejsza dla zwierzaka i odpowiednio zbilansowana.
Długość życia a stres i warunki życia psa rasy border collie
Oprócz diety, również nieodpowiednie warunki życia czy wysoki poziom stresu mogą wykazywać negatywny wpływ na zdrowie czworonoga. Ściśle powiązana z tymi kwestiami jest także odpowiednia socjalizacja.
Socjalizacja jest procesem, w trakcie którego zapoznajemy psiaka z rozmaitymi sytuacjami, a także innymi czworonogami. Działania w tym zakresie należy rozpocząć jeszcze we wczesnych miesiącach życia psa – tylko wówczas można mieć gwarancję, że zwierzak nie będzie stresował się zwykłymi, codziennymi sytuacjami. Wśród tego typu kwestii wskazać można między innymi przejazd środkiem komunikacji miejskiej. Choć teoretycznie, nie jest to niebezpieczne – zwierzak, który dopiero w dorosłym życiu po raz pierwszy znajdzie się w autobusie czy tramwaju – z pewnością przeżyje to dużo gorzej od osobnika, któremu zdarzało się przemieszczać w ten sposób jeszcze za szczeniaka. Choćby ze względu na możliwą potencjalną awarię samochodu, konieczne jest zapoznawanie zwierzaka z alternatywnymi opcjami poruszania się po mieście. Dzięki temu, w razie konieczności awaryjnego dostania się gdzieś na przykład autobusem – zwierzak zniesie to dobrze.
Dodatkowo, czynnikiem stresogennym dla psa rasy border collie, mogą być rozmaite zmiany w jego życiu. Wśród nich wskazać można między innymi porzucenie przez właściciela bądź jego śmierć, jak również częste wyjazdy podstawowego opiekuna. Choć na część z tych sytuacji nie mamy wpływu – ostatnie zagadnienie należy dokładnie rozważyć przed zakupem psa. Osoby prowadzące tryb życia, który wymusza na nich częste podróże – powinny zrezygnować z posiadania czworonoga. Pies podczas ich wyjazdów tęskni, a nierzadko – odmawia również przyjmowania pokarmów. Takie sytuacje mogą doprowadzić do znaczącego pogorszenia stanu zdrowia zwierzęcia – szczególnie jeśli nie jest ono pierwszej młodości.
Stres może mieć bardzo negatywny wpływ na zdrowie, a nawet długość życia zwierzęcia. Niestety, w niektórych przypadkach ciężko wręcz spodziewać się, co będzie wywoływać nerwy u zwierzaka. Zdarza się bowiem, że czworonóg, który ma mieszkać w jednym domu z dziećmi – z nieznanych przyczyn się ich obawia. Co prawda to sytuacje naprawdę rzadkie, jednak mogą mieć miejsce i wymagają ścisłej współpracy z psim behawiorystą. Większość zagadnień opiera się jednak na odpowiedniej socjalizacji – czyli stopniowym zapoznawaniu zwierzęcia z rozmaitymi warunkami. Mogą to być między innymi różne środki komunikacji miejskiej, miejsca publiczne o dużym zaludnieniu, dzieci (pod nadzorem dorosłych!), inne czworonogi i tak dalej. Im większa jest w tym zakresie pomysłowość właściciela – tym lepiej. Dobrym pomysłem może być również skorzystanie z usług tak zwanego psiego przedszkola. To miejsce, w którym psy rasy border collie mają szansę spotkać się ze swoimi pobratymcami różnych ras i wspólnie pobawić. Dzięki temu zwierzaki w późniejszym okresie życia nie wykazują się nerwowością i agresją w kontaktach z innymi zwierzętami.
Także nieodpowiednie warunki życia mogą wiązać się ze skróceniem życia border collie długowłosego. Są to zwierzęta, które nastawione są na kontakt i współpracę z człowiekiem, a zamknięcie ich w kojcu – może wywołać nawet depresję. Dodatkowo, jeśli buda, w której mieszkają jest nieocieplona – w większości przypadków wiąże się to ze stałym pogarszaniem jego stanu zdrowia. Dla optymalnego wypoczynku i długiego życia, pies powinien mieszkać w domu (lub mieszkaniu) i posiadać własne miejsce do spokojnego wypoczynku. Klatka czy kojec, w którym odpoczywa pies, powinno być swoistym azylem, do którego zwierzak ma prawo uciec – na przykład w sytuacji, w której maluchy dają mu zanadto w kość.
Podsumowując, jak widać – czynniki stresogenne mogą wykazywać negatywny wpływ na długość życia czworonoga. Warto zapewnić mu – w miarę możliwości – życie bez zbędnych perturbacji. Oczywiście, nie wszystkiego da się uniknąć, jednak wiele kwestii można zaplanować tak, by były one jak najmniej odczuwalne dla zwierzaka. Dobrze jest również wziąć pod uwagę, że większość czworonogów wykazuje wysoki poziom empatii – dlatego też nasze emocje także mogą wpływać na nie negatywnie.
Najgroźniejsze choroby u borderów – jak im zapobiec?
Choroby zwierzęce można podzielić na kilka kategorii. Najbardziej podstawową są te genetyczne – związane z błędami w zapisie DNA psiaka. Wynikają one najczęściej z nieprawidłowego doboru rodziców i w większości przypadków – mamy z nimi do czynienia w hodowlach nieaprobowanych przez FCI. W przypadku osób zajmujących się hodowlą psów w myśl zasad FCI – psi rodzice są dokładnie przebadani pod kątem występowania najpopularniejszych schorzeń genetycznych. Dlatego też chcąc cieszyć się pupilem i jego zdrowiem przez długi czas – należy zakupować szczeniaki rasy border collie wyłącznie ze sprawdzonych źródeł.
Dodatkowo, często pojawiają się choroby, na które psy są szczepione – jak nosówka. Jest to niezwykle niebezpieczna choroba, której szczenię może nabawić się na przykład od nieszczepionego, bezpańskiego psa. Co więcej, nie jest konieczny ich bezpośredni kontakt – wystarczy, że malec będzie miał styczność z powierzchnią, której dotykało zakażone zwierzę. Dlatego tak dużą wagę przywiązuje się do zaniechania spacerów przed uzyskaniem przez szczenię pełnej odporności. Przyjmuje się, że do pierwszej dawki szczepień obowiązkowych (która powinna mieć miejsce jeszcze w hodowli) nie należy opuszczać ze zwierzakiem domu. Po przyjęciu drugiej porcji – w kilka dni później można rozpocząć stopniowe wychodzenie na spacery i naukę czystości. W dalszym ciągu warto jednak unikać kontaktu z innymi psami – zarówno tymi bezpańskimi, jak i spacerującymi z właścicielami.
Wśród groźnych i – niestety – dość popularnych chorób zwierzęcych, wskazać można również babeszjozę. Pies może nabawić się jej w wyniku ukąszenia kleszcza, który przenosi to schorzenie. Choroba ta niesie za sobą szereg negatywnych dla zdrowia konsekwencji i potencjalnie może skończyć się nawet śmiercią pupila. Aby zabezpieczyć zwierzę przed zachorowaniem – konieczne jest wdrożenie odpowiedniej ochrony przed kleszczami. Przez to rozumie się zarówno preparat odstraszający (krople, obrożę lub specjalne, doustne tabletki), jak również regularne oglądanie zwierzęcia po spacerach. Aby mieć pewność, że w obfitej sierści border collie nie znajduje się żaden nieproszony “gość”, dobrym rozwiązaniem jest krótka, nawet 2-3 minutowa sesja czesania po każdym spacerze. W ten sposób można pozbyć się kleszczy nim uda im się wbić. W przypadku znalezienia kleszcza w ciele zwierzaka – konieczne jest jego usunięcie pewnym i dość szybkim ruchem. W tym celu niezbędna jest pinceta lub specjalny przyrząd do ich wyciągania. Kleszcza usuwa się ruchem obrotowym, bez nadmiernego zgniatania czy przekłuwania kleszcze. Nie wolno również polewać go żadnymi substancjami! Kiedyś mówiło się, że pajęczaki te koniecznie trzeba zalać olejem – jednak nie jest to prawda. Takie działanie może spowodować co najwyżej, że kleszcz zwymiotuje – a to właśnie wtedy dochodzi do zakażenia.
Pośród powszechnych wśród border collie chorób można wskazać również tak zwaną anomalię oczu collie (CEA, collie eye anomaly). Niestety, nie jest to schorzenie, które można leczyć. Jedyną formą zapobiegania jest zakup szczeniąt ze sprawdzonych źródeł, gdzie ryzyko wystąpienia tej wady genetycznej jest ograniczone do minimum. W ramach CEA dochodzi do hipoplazji naczyniówki oka, w ramach której może dojść do krwotoków wewnątrz gałki ocznej, niedowidzenia lub nawet ślepoty. Choroba sama w sobie nie jest śmiertelna, a także nie ma na nią lekarstwa. Proces diagnostyczny rozpoczyna się zazwyczaj jeszcze w hodowli – w okolicach 6-7 tygodnia życia. Niestety, proces diagnostyczny nie pozwala stwierdzić, czy zwierzę jest genetycznie wolne od tej choroby. W praktyce oznacza to, że nawet sprawdzeni rodzice z dobrej hodowli mogą być obciążeni wadliwym genem – choć takie ryzyko jest zdecydowanie mniejsze niż w przypadku pseudohodowli.
Nie można zapominać także o zwyrodnieniach stawów, które – niestety – u psów rasy border collie zdarzają się stosunkowo często. Mają one związek głównie z przedwczesnym rozpoczęciem zbyt intensywnych treningów fizycznych. Szczenięta przetrenowane i niedostatecznie dobrze żywione mogą nabawić się różnego rodzaju negatywnych zmian w kośćcu – co z kolei prowadzi do utrudnionego przemieszczania się, a w skrajnych przypadkach – może być przyczyną przedwczesnej śmierci. Aby zapobiec zwyrodnieniom stawów, należy przede wszystkim postawić na odpowiednie żywienie zwierzęcia. Dodatkowo, można zapewnić mu suplementację specjalnymi preparatami wzmacniającymi stawy. Nade wszystko jednak – niezbędne jest bezwzględne unikanie przetrenowywania szczeniąt. Gdy zwierzę jest bardzo młode, jego stawy nie są przygotowane na intensywny wysiłek. Dlatego też wszelkie ćwiczenia typu agility czy psi taniec warto rozpocząć dopiero w drugiej połowie życia zwierzęcia. Jeśli natomiast chcemy wdrożyć treningi wcześniej – konieczne jest dostosowanie ich do wieku zwierzaka.
Jak widać – potencjalnych schorzeń, a także czynników skracających psie życie jest sporo. Warto zadbać o to, by czworonóg miał szansę pozostać naszym przyjacielem jak najdłużej. Uczynić to można poprzez odpowiednią, dostosowaną do jego potrzeb dietę, a także proces socjalizacji. Ten ostatni pomoże mu uniknąć nadmiernego stresu, który również może być przyczyną przedwczesnego zgonu. Należy również wprowadzić profilaktykę takich chorób jak babeszjoza.
