Border collie długowłosy – historia rasy
Pierwotnie, psy tej rasy powstały, jak każdy zresztą owczarek – w celu zaganiania owiec. Działają w tej roli od setek lat, co oznacza, że historia rasy sięga naprawdę daleko wstecz. Na przestrzeni lat hodowcy ulepszali z różnym skutkiem cechy (zarówno charakteru, jak i wyglądu) tych psiaków.
Rasa została zapoczątkowana prawdopodobnie na Półwyspie Iberyjskim i przywędrowała do Wielkiej Brytanii w okolicach XVI wieku. Wielu historyków jest zdania, że za pierwszymi czworonogami rasy border collie stali wikingowie i rzymianie, a pierwszym zastosowaniem tego psa było zaganianie oraz nadzorowanie bydła. Rasa ta jest mieszanką wielu innych i, jak wspomniano wcześniej, ewoluowała na przestrzeni lat znacząco.
W kwestii wzorca rasy, obecnie uznawany przez Fédération Cynologique Internationale (FCI) powstał w XIX wieku. W tamtym okresie border collie różnił się znacząco w zależności od rejonu, z którego pochodził – bowiem krzyżówki były zupełnie różne. Wynikało to zwyczajnie z odmiennego zapotrzebowania na cechy fizyczne czworonogów. Na przykład – zwierzęta w chłodniejszych miejscach hodowano tak, by miały sierść nieprzepuszczającą wiatru, a tam, gdzie nie było takiej potrzeby – czworonogi charakteryzowały się znacznie cieńszą okrywą włosową. Właśnie na początku XIX wieku zorganizowano zawody z przepędzania bydła, podczas których stworzono wzorzec. Proces był niezwykle prosty – czworonogi miały zaprezentować swoje umiejętności, a osobnik, który zdaniem sędziów działał najskuteczniej – został pierwowzorem dla całej rasy. Psiak nazywał się Old Hemp i wyglądem przypominał obecnie nam znane border collie. Nie oznacza to jednak, że to wtedy rasę dopuszczono do wystaw – bowiem to nastąpiło dopiero w 1976 roku w wyniku kompromisu pomiędzy ISDS a British Kenel Club. We wcześniejszym okresie, mimo istnienia ISDS, border collie długowłosy nie był rasą uznawaną przez FCI. Działo się tak w głównej mierze przez wzgląd na podejście samego stowarzyszenia, które w wewnętrznych dokumentach – mimo teoretycznej nazwy “border collie”, wciąż nazywało te psy “working sheepdogs” – czyli pracującymi owczarzami. Dopiero po II wojnie światowej, ta rasa zaczęła pojawiać się w miastach i okazało się, że doskonale sprawdza się w rożnego rodzaju szkoleniach typu obedience. Problem był jeden – w konkursach mogły brać udział wyłącznie psy uznanych przez federację ras, a border collie do takich nie należał. Stąd staranie ISDS, by jednak uznano tę rasę czworonogów jako istniejącą.
Jeśli zaś chodzi o samą nazwę, jej pomysłodawcą był James Reid: brytyjski prawnik i pasjonat border collie. Zyskał zresztą tytuł Honorowego Sekretarza Międzynarodowego Stowarzyszenia Psów Pasterskich (ISDS) i działał aktywnie w ramach tej organizacji do 1946 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę. “Border” to nic innego jak nazwa regionu (Border County – znajdujący się pomiędzy Anglią a Szkocją), w którym najefektywniej rozwijano osobniki tej rasy. “Collie” zaś jest słowem pochodzenia celtyckiego i ma dwojakie znaczenie. Z jednej strony – może oznaczać coś użytecznego, jednak z drugiej – także coś czarnego.
W tym miejscu chcielibyśmy zwrócić uwagę na fakt, że prawidłowy zapis nazwy rasy to “border collie” – z podwojonym “l” i “e” na końcu. Wiele osób błędnie przeinacza nazwę rasy, jednak zapis taki jak “coli” da nieprawidłową wymowę. Nie jest to w żaden sposób zaaprobowana forma wymowy nazwy, jednak wiele osób wciąż zapisuje ją nieprawidłowo.
Jak widać, historia border collie długowłosego sięga wiele lat wstecz – choć w oficjalnych konkursach występuje od dość niedawna. Psiaki te cieszą się ogromną popularnością z uwagi na swe usposobienie, inteligencję oraz dystyngowany wygląd.
Jak wyglądają psy tej rasy?
Border collie długowłosy powstał w wyniku wielu lat prób i błędów. Początkowo psy z różnych regionów Wielkiej Brytanii reprezentowały inne cechy jeśli chodzi o ich wygląd – głównie z uwagi na fakt, że w rozmaitych rejonach kraju potrzebne były inne cechy fizyczne dla optymalnego pilnowania bydła.
Zgodnie z wzorcem stworzonym na podstawie przedstawiciela rasy na początku XIX wieku, obecnie border collie mierzą sobie około 50-kilka centymetrów (w przypadku psów – maksymalnie 56, 53 cm dla suczek) i ważą do 20 kg jeśli chodzi o osobniki płci męskiej i maksymalnie 19 kg w przypadku suk. Jak widać, psy te należą do ras o średnich wymiarach – choć ciężko je przyrównać na przykład do owczarków niemieckich, wciąż są znacznie wyższe niż przedstawiciele mniejszych ras. Z reguły psiaki te żyją około 12-15 lat, a najdłużej żyjący osobnik liczył sobie ich około 17. Ogólna długość jego życia jest uzależniona od wielu czynników – między innymi diety oraz poziomu aktywności fizycznej.
Border collie jest średniej wielkości psem o dobrej budowie ciała, przystosowanej do wysokiej aktywności fizycznej. Jak przystało na zwierzę stróżujące, jest dość szybki i świetnie radzi sobie podczas treningów sprawnościowych. Jego najbardziej podstawowe umaszczenie jest czarno-białe, jednak przyjmowanych jest wiele wariacji od niego, akceptowanych przez FCI. Jedynym wyjątkiem, który nigdy nie zostanie sklasyfikowany jako pies nadający się do dalszej hodowli będzie przypadek, w którym czworonóg posiada więcej białego futra od czarnego, a także jasne oczy (wyjątkiem są psy o ubarwieniu merle). Jak zatem widać, FCI dopuszcza wiele odmienności od najbardziej podstawowego wzorca.
Pies tej rasy zaskakuje niejako dwoistością swojego charakteru. Z jednej strony, podczas pracy ze stadem – jest bardzo stanowczy i skupiony. Z drugiej zaś strony, “po pracy”, wykazuje się niezwykle przyjaznym i radosnym usposobieniem. Z uwagi na kompletny brak agresji w stosunku do ludzi, border collie długowłosy nie jest odpowiednią rasą do stróżowania. Kompletnie nie sprawdzi się jako pies mieszkający przy budzie z uwagi na silną potrzebę przynależności do stada. W przypadku obecnie żyjących z nami czworonogów – chodzi po prostu o bliskość właściciela i jego rodziny. Jest to psiak niezwykle socjalny, dlatego oddzielenie go od reszty rodziny i skazanie na samotne spędzanie większości czasu byłoby dla niego najgorszą formą kary.
Border collie nie wykazuje się również agresją w stosunku do innych przedstawicieli swego gatunku. Choć mogą zdarzyć się nieliczne wyjątki (wynikające raczej z nieodpowiedniego prowadzenia czworonoga, nie jego naturalnego usposobienia), zasadniczo można przyjąć, że pies ten sprawdzi się jaki czworonożny tworzysz dla każdego innego przedstawiciela gatunku. Border collie uwielbiają zabawę i niezwykle cieszą się, kiedy mogą oddać się beztroskiej gonitwie z człowiekiem lub innym psem. Jednocześnie, znane są z niezwykle wysokiego poziomu empatii. Znane są przypadki, kiedy to przedstawiciele rasy, zamiast oddać się wspólnej zabawie z innymi członkami psiego rodu – osłaniały raczej przerażone bezładną gonitwą dzieci. Choć zasadniczo wszystkie psy uważane są za świetnie wyczuwające nastroje otoczenia, to właśnie border collie wykazują się w tym zakresie jeszcze lepszym poziomem wychwytywania zmian w ludzkim nastroju.
Psy tej rasy charakteryzują się również bardzo wysokim poziomem inteligencji. Przez wielu są wręcz uważane za najinteligentniejsze psy na świecie, a zgodnie z przeprowadzanymi na różnych rasach badaniami – faktycznie może tak być. Właśnie z uwagi na to, border collie potrzebują bardzo dużej ilości bodźców, by zachować na co dzień spokój. Pies, którego potrzeby nie będą zaspokojone, może być sfrustrowany, a to prowadzi do niszczenia przedmiotów czy nawet wszczynania (nieagresywnych, raczej nastawionych na zwrócenie na siebie uwagi) “ataków” na domowników lub inne czworonogi w otoczeniu.
Z uwagi na swój stróżujący charakter, może przejawiać również tendencje do “zaganiania” innych, w jego opinii potrzebujących pilnowania, osób lub zwierząt w domu. Może wykazywać takie opiekuńcze tendencje również w stosunku do dzieci czy kotów. W takiej sytuacji, szczególnie nierozumiejącym sytuacji maluchom – może wydawać się agresywny: techniką stosowaną przez psy w celu zagonienia owiec lub bydła bywa nieagresywne kłapanie zębami w powietrzu.
Dobra wiadomość dla mieszkańców bloków: border collie co do zasady należą do ras, które szczekają niewiele. Nawet jego pilnowanie stada przebiega w ciszy, z rzadka przedstawiciele tej rasy wydają jakiekolwiek dźwięki. Border collie charakteryzują się wysokim stopniem posłuszeństwa w stosunku do swojego pana – zresztą jak wszystkie owczarki. Może mieć naturalną tendencję do “równania” do człowieka w trakcie spacerów – innymi słowy, psy tej rasy raczej nie należą do osobników ciągnących podczas wspólnych wycieczek. Uwaga: z uwagi na przynależność do grupy owczarków, podczas spacerów przy ulicy – szczególnie gdy nie będzie dobrze przyzwyczajony do ruchu ulicznego – może wykazywać tendencję do gonienia aut.
Z uwagi na wysoki poziom inteligencji, ale również niezwykle wysportowaną i harmonijną budowę ciała – border collie sprawdzą się w różnego rodzaju psich sportach. Będą odpowiednimi kompanami do tak zwanego psiego tańca, ale również obedience czy agility. Uwaga: może okazać się, że określonego osobnika po prostu nie interesują określone ćwiczenia. Jeśli chce się wdrożyć regularne treningi w stosunku do psa rasy border collie, konieczne jest stosowanie metody małych kroków. Lepiej jest trenować z nim kilkukrotnie w ciągu dnia po kilka minut niż stosować długie treningi jeden raz. W tym drugim przypadku istnieje bowiem spora szansa, że pies po prostu zniechęci się do ćwiczeń.
Jak wspomniano wyżej, psy rasy border collie charakteryzują się wysokim ilorazem inteligencji. Co za tym idzie – mogą wykazywać tendencję do braku posłuszeństwa, szczególnie jeśli będą prowadzone przez niedoświadczonego, niekonsekwentnego opiekuna. Gdy raz zauważą, że uporem uda im się coś “wywalczyć” – mogą próbować znowu. Dlatego tak istotna jest dyscyplina i jasne wdrażanie nieprzekraczalnych granic. Nie oznacza to oczywiście, że mamy psu zabronić wszystkiego – jeśli nie przeszkadza nam śpiący z nami w łóżku czworonóg, nie ma w tym oczywiście nic złego. Jednocześnie, jeśli sobie tego nie życzymy – należy postawić granicę jasno. Jeśli raz będziemy psa wpuszczać na łóżko, by następnym razem zabronić mu wejścia – może okazać się, że zwierzę “głupieje” i przestaje się słuchać, nie widząc konsekwencji w działaniach opiekuna.
Jak wynika z powyższego opisu, border collie długowłose to psy dość wymagające. Potrzebują konsekwentnego prowadzenia i dużej dozy cierpliwości, a także ogromu ćwiczeń. Jednocześnie, odwdzięczają się dużym entuzjazmem, radością i przywiązaniem. Jeśli niestraszne są Ci długie, pełny różnego rodzaju aktywności spacery bez względu na aurę pogodową – koniecznie sprawdź, czy w Twojej okolicy nie ma polecanej hodowli border collie długowłosego. Być może ten psiak jest idealny właśnie dla Ciebie!
Długość życia border collie
Na wstępie należy zaznaczyć, że długość życia jest w dużej mierze kwestią osobniczą, uzależniona od poziomu aktywności, diety czy uwarunkowań genetycznych, przekazanych psu przez jego przodków. Jednak specjaliści w trakcie obserwacji wielu osobników określonych ras byli w stanie wskazać średnią długość życia dla każdego psiego przedstawiciela.
W przypadku rasy border collie, przyjmuje się, że średnia długość życia to między 10 a 17 lat. Jak widać, rozstrzał jest dość długi, bo wynosi aż 7 lat. Z czego mogą wynikać różnice w wieku poszczególnych osobników?
Przede wszystkim – z kwestii genetycznych. Jest to coś, na co – jako właściciele – mamy umiarkowany wpływ. Możemy oczywiście dopilnować, by czworonóg pochodził ze sprawdzonej, godnej zaufania hodowli, jednak nie mamy żadnego wpływu na to, czy gdzieś w kodzie genetycznym przodków naszego czworonoga nie było żadnych niemożliwych do wykrycia nieprawidłowości. Tego rodzaju uwarunkowania genetyczne mogą prowadzić do schorzeń, co do których często nie posiadamy jeszcze odpowiedniej wiedzy medycznej, umożliwiającej określenie optymalnej kuracji. Choć tego rodzaju przyczyna przedwczesnej śmierci psiego przyjaciela – przy założeniu jego zakupu ze sprawdzonej, aprobowanej przez FCI hodowli – występuje niezwykle rzadko, nie sposób jej wykluczyć. Dlatego też, mimo iż jest nieczęsta, wskazujemy ją jako podstawową – bowiem to jest jedyna kwestia, na którą nie mamy zbyt dużego wpływu.
Drugim w kolejności zagadnieniem, które może mieć wpływ na długość życia czworonoga jest jego dieta. Kiedyś ludzie karmili psy czym popadnie, nierzadko dokarmiając je po prostu resztkami z własnego stołu czy kupioną w markecie karmą o wątpliwym składzie. Na szczęście, obecnie znacząco rośnie ludzka świadomość w tym zakresie – co oznacza, że coraz więcej właścicieli decyduje się na zakup dobrej psiej karmy. Popularne niegdyś gotowanie czworonogowi również z wolna odchodzi do lamusa. Pojawia się bowiem szereg trudnych do wytłumienia głosów specjalistów, podkreślających, że ryż, kasza czy makaron jako pokarmy o wysokiej zawartości węglowodanów – są zbędne w diecie psiaka. Dlatego też wskazać można, że nieumiejętnie karmione zwierzęta mogą umierać właśnie w okolicy 10 roku życia. Będzie to konsekwencja nadmiernego otłuszczenia organizmu, a także nagromadzenia się w ciele psa zbyt dużej ilości niewłaściwych składników. Jeśli połączyć nieprawidłowa dietę z niedomiarem ruchu – przyczynę przedwczesnej śmierci czworonoga mamy podaną na tacy.
Wśród częstych przyczyn przedwczesnej śmierci psa można wskazać również niedomiar ruchu. Powiązany z poprzednią przyczyną – prowadzi do powolnego upośledzania funkcji poszczególnych organów wewnętrznych. Taka sytuacja z kolei sprawia, że przestają one odpowiednio funkcjonować – tym samym prowadząc do zbyt wczesnej śmierci.
Wreszcie, podczas tworzenia średniego wieku, nie można po prostu wykluczyć wypadków losowych. Niekiedy zdrowe i młode osobniki giną na przykład w wyniku wypadku samochodowego czy przez innego rodzaju uraz.
Jak widać, liczba czynników wpływających na długość życia psa rasy border collie (i każdej innej) jest znacząca. Dlatego też warto wziąć je pod uwagę i zastanowić się, czy zapewnimy czworonogowi optymalną ilość ruchu oraz prawidłową dietę. Jeśli tak – zyskujemy ogromną szansę, że zwierzę pozostanie z nami przez okolice 17 lat – a być może ustanowi rekord i będzie żyć jeszcze dłużej?
Pielęgnacja psa rasy border collie
Jeśli chodzi o zabiegi pielęgnacyjne, border collie nie wymaga większej uwagi niż przeciętna w żadnym zakresie. W przeciwieństwie do niektórych ras, dzięki stojącym uszom nie ma większych problemów z chorobami w tym zakresie, podobnie jeśli chodzi o oczy czy jamę ustną.
Aby odpowiednio zadbać o czworonożnego przyjaciela, należy pamiętać o tym, że mimo iż border collie nie ma szczególnych wymagań w tym zakresie, konieczna jest szczegółowa pielęgnacja. Jeśli chodzi o uszy, można od czasu do czasu przemywać je wacikiem z ciepłą wodą. Choć nie jest to konieczne, aby zapobiec nadmiernemu namnażaniu się grzybów na tej powierzchni, dobrym pomysłem może być również osuszanie (szczególnie wewnętrznej części) uszu po zabiegach higienicznych. Co prawda dzięki temu, że uszy są stojące, osuszają się znacznie lepiej niż w przypadku ras o oklapłych narządach słuchu – lepiej nie ryzykować. W uszach bytują bowiem grzyby, które w niewielkiej ilości są co prawda naturalne, jednak gdy powstaną w tym zakresie zaniedbania – może okazać się, że zwierzę na przykład niedosłyszy.
Podobnie jeśli chodzi o pielęgnację jamy ustnej – należy odpowiednio o nią zadbać. Wyłącznie pozbawione kamienia nazębnego, dobrze doczyszczone zęby posłużą czworonogowi bez żadnych uszczerbków aż do końca jego życia. W tym celu warto nie tylko codziennie szczotkować pupilowi zęby z użyciem specjalnej szczoteczki oraz pasty przeznaczonej dla psów, ale również – od czasu do czasu – fundować mu kości, dzięki którym w szybkim tempie usunie z zębów nadmiar kamienia. Uwaga: przeciętne środki dostępne w marketach nie działają zbyt skutecznie, a ich głównym działaniem jest dostarczanie do organizmu zbędnych kalorii. Dlatego też, chcąc oczyścić zęby pupila bez konieczności ingerencji lekarza weterynarii – spróbujmy w pierwszej kolejności wyczyścić jego zęby z użyciem specjalnych kości z enzymami rozpuszczającymi kamień nazębny. Jeśli i to nie pomoże – konieczne może okazać się chirurgiczne usuwanie kamienia, z reguły przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym. Pragniemy jednocześnie uspokoić, że do tego typu skrajnych sytuacji dochodzi niezwykle rzadko – dzięki czemu można mieć pewność, że jeśli dopilnujemy regularnego czyszczenia pupilowi zębów, ryzyko wystąpienia tego typu zmian jest znikome.
Jeśli chodzi o sierść, każdy pies – w szczególności rasy o dłuższej sierści, jak border collie długowłosy – wymagają regularnego czesania. Bez częstego przeprowadzania tego zabiegu, czworonóg w szybkim tempie “dorobi się” w sierści kołtunów, w których mogą namnażać się na przykład bakterie. Ograniczony dostęp powietrza do skóry, jaki ma miejsce w przypadku kołtunów – może również prowadzić do różnego rodzaju chorób skórnych. Dodatkowo – pozbijana w “kupki” sierść wygląda po prostu nieestetycznie. Dlatego też należy regularnie szczotkować pupila – minimum 2 razy w tygodniu. Wyłącznie w ten sposób można zapewnić czworonogowi odpowiedni wygląd, dzięki któremu będzie nie tylko pięknie się prezentował, ale również posiadał zdrową i zadbaną sierść.
Standardową kwestią jest także podcinanie pazurów, które powinno mieć miejsce w szczególności jeśli pies nie spaceruje wiele po twardej nawierzchni (na przykład ulicach czy chodnikach). W takiej bowiem sytuacji naturalne ścieranie się jego pazurów jest niemożliwe i, co za tym idzie – czworonóg może odczuwać dyskomfort. Dodatkowo, nazbyt długie psie pazury mogą prowadzić do uszkodzeń w strukturze domowych paneli.
Jak widać, dbanie o psa rasy border collie nie jest szczególnie wymagające. Psy te nie należą do ras, wśród których konieczne jest zwracanie szczególnej uwagi na przykład na uzębienie lub uszy – zasadniczo można określić je bezproblemowymi. Nie oznacza to oczywiście, że w przypadku zaniedbań w tym zakresie u border collie nie wystąpią żadne choroby. Konieczna jest odpowiednia dbałość o osobniki tej rasy, podobnie jak we wszystkim innych przypadkach – bowiem tylko w ten sposób można zapewnić pupilowi odpowiednie zdrowie.
Żywienie border collie
Podobnie jak w przypadku pielęgnacji – również w tym zakresie border collie nie są szczególnie problematycznymi czy wymagającymi czworonogami. Konieczna jest jedynie zdrowa i zbilansowana psia dieta, dostosowana do poziomu aktywności pupila.
Jeśli czworonóg regularnie trenuje (na przykład agility) można pokusić się o zakup karmy dla psów aktywnych fizycznie – może ona bowiem zapewnić psu odpowiedni dopływ kalorii. Karmiąc suchym pożywieniem, można sugerować się wartościami podanymi na opakowaniu, jednak warto wziąć pod uwagę, że są one jedynie orientacyjne. W przypadku (zazwyczaj) bardzo aktywnych fizycznie border collie – porcje producenta mogą okazać się po prostu niewystarczające. Najłatwiejszą metodą wykrycia optymalnej porcji pożywienia jest podawanie przez jakiś czas określonej porcji jedzenia, którą uważamy za odpowiednią i regularne ważenie pupila w tym czasie. Jeśli nie zauważamy znaczącego przyrostu masy lub jego spadku – można z dużą dozą prawdopodobieństwa stwierdzić, że ilość pokarmu jest odpowiednia. Jeżeli jednak pies nadmiernie tyje lub chudnie – konieczne jest dostosowanie porcji do jego potrzeb. Tylko w ten sposób można zapewnić pupilowi dobre zdrowie.
To bardzo istotne – nie tylko w przypadku psów rasy border collie, ale każdego czworonoga – by inwestować w dobrą jakościowo karmę, zawierająca optymalną ilość składników odżywczych. Warto zauważyć, że psy nie potrzebują wysokich porcji węglowodanów, podczas gdy białko jest niezbędne dla ich prawidłowego funkcjonowania. Dlatego też przed zakupem warto przeczytać skład karmy (czy to puszki, czy tak zwanych psich chrupek) i w miarę możliwości zakupić pożywienie, które będzie posiadało dowolnie wybrane źródło odzwierzęcego białka na pierwszym miejscu. Karmy, w których przoduje ryż lub soja – nie są najlepszym wyborem dla żadnego czworonoga. Nie tylko nie zapewniają optymalnych dostaw składników odżywczych, ale również powodują często nadmierne tycie. Dobrej jakości psia karma nie musi być skrajnie droga, jednak nie jest również tak tania jak produkty z marketów. Warto potraktować zakup pożywienia jako inwestycję w długie i dobre życie swojego czworonożnego przyjaciela.
Na uwagę zasługuje również specjalny rodzaj żywienia – tak zwany BARF. Na wstępnie należy zaznaczyć, że opinie na jego temat są podzielone, a i sama forma podania posiłku może być odrzucająca dla części właścicieli. Żywienie psa surowym mięsem wymaga nie tylko jego pewnego źródła, ale również sporej wiedzy właściciela. Dlatego też sygnalizujemy, że istnieje taka opcja – jednak korzystanie z niej jest indywidualną decyzją właściciela border collie, który musi we własnym zakresie ocenić, czy potrafi zapewnić czworonogowi zdrową dietę bazowaną na surowym mięsie.
Nie można zapominać także o psich alergikach. Choć border collie nie należy do ras mocno obciążonych takimi skłonnościami, nie można wykluczyć wystąpienia reakcji alergicznej na przykład na drób. Specjalnie dla takich psiaków producenci tworzą karmy oparte na innych, znacznie rzadziej spotykanych źródłach białka. Dostępne są między innymi karmy z baraniną, kaczką, łososiem czy dziczyzną. Wybór powinien być uzależniony od indywidualnych potrzeb czworonoga, a także – w miarę możliwości – jego preferencji smakowych.
Border collie, które regularnie trenują sporty potencjalnie narażone na wystąpienie kontuzji, powinny spożywać preparaty wzmacniające stawy. Z reguły w tego typu dodatki wyposażone są karmy dla psów ras dużych z uwagi na naturalne predyspozycje do występowania w tym zakresie odchyleń od normy. Warto jednak zabezpieczyć stawy również psów ras średnich, jeśli są bardzo ruchliwe. W razie braku specjalnych dodatków (na przykład chondroityny) w karmie – można zakupić dodatkowe preparaty wzmacniające stawy. Dostępne są one w większości dobrych sklepów zoologicznych – zarówno stacjonarnych, jak i internetowych.
Border collie długowłosy zabawa i sport
Border collie długowłosy to niezwykle ruchliwa rasa. Psiaki uwielbiają zabawę – zarówno samodzielną, jak i z właścicielem czy innymi przedstawicielami swojego gatunku. Z uwagi na wielką potrzebę ruchu, zwierzęta pozbawione odpowiednich jego dawek mogą wykazywać się dość dużą nerwowością. Zdarza się także, że znudzone border collie stają się po prostu niszczycielskie.
Decydując się na psa tej rasy warto mieć na względzie, że konieczne jest zapewnienie mu odpowiedniej dawki ruchu. Jeśli nasz tryb życia nie sprzyja częstym spacerom lub bardzo dużo nie ma nas w domu – może okazać się, że to nie jest zwierzak dla nas. Jeżeli jednak przepadamy za aktywnym spędzaniem czasu – border collie będzie wiernym towarzyszem zarówno podczas spacerów, jak i górskich wypraw czy codziennego joggingu.
Z uwagi na duże zapotrzebowanie na zmęczenie intelektualne psów tej rasy, możemy również pokusić się o korzystanie ze specjalnych szkoleń. Wśród nich wskazać można klasyczne obedience (w którym border collie sprawdzą się świetnie, bowiem są stosunkowo posłuszne właścicielowi – przy odpowiednim prowadzeniu), agility czy psi taniec.
Pierwsza kategoria, czyli nauka posłuszeństwa, zakłada znajomość komend przywoławczych i odwoławczych, a także klasycznego pozostawania w miejscu czy siadania. Podczas tego typu sesji treningowych pies męczy się głównie psychicznie – co jest nie mniej istotne niż jego zmęczenie fizyczne. Należy jednak mieć na uwadze, że lepiej postawić na kilka krótszych (na przykład kilkuminutowych) sesji niż jedną dłuższą w ciągu dnia. Przetrenowany czworonóg może wykazywać się dużym zniechęceniem do podejmowania ćwiczeń w późniejszym czasie. Maksymalny czas trwania jednej sesji treningowej powinien wynosić około 10 minut i warto trzymać się zasady, by ostatnie ćwiczenie było ulubioną komendą psa i człowieka. Po zakończeniu sesji należy pochwalić pupila i wygłaskać go – dzięki temu zwierzak będzie dobrze kojarzył ćwiczenia. W początkowym etapie konieczne jest stosowanie motywatorów (najczęściej – smakołyków), jednak im piesek jest starszy, tym mniej powinno ich być. W kolejnych miesiącach życia zwierzęcia można przyjmować na przykład zasadę oferowania co któregoś smakołyku (ważne, by była to ilość nieregularna, niemożliwa do przewidzenia dla psa) lub stosowania zabawy w formie nagrody dla psiaka.
Treningi agility to specjalna forma, w trakcie której pies – zachęcany przez swego właściciela – ma za zadanie pokonać specjalny tor przeszkód. Dla zwinnych i ruchliwych przedstawicieli rasy border collie jest to doskonała zabawa. Wszelkie czołganie, przeskakiwanie i inne formy treningów zręcznościowych zdecydowanie sprawdzą się w przypadku psów tej rasy. Jeśli tylko możesz poświęcić odpowiednią ilość czasu na zajęcia z czworonogiem – być może nawet odniesiecie sukcesy na oficjalnych konkursach w tym zakresie. Wiele przeszkód można zakupić również do domowego użytku – jednak są one dość kosztowne. Skompletowanie pełnego wyposażenia do treningu agility może oznaczać wydatek rzędu kilku tysięcy złotych, dlatego należy decydować się na niego tylko jeśli planujemy naprawdę poważne działania w tym zakresie. W innym przypadku – może okazać się, że tylko zbędnie wydaliśmy pieniądze.
Do codziennych zabaw psa warto włączyć również regularne treningi węchowe. Specjalne maty, a także zachęcanie psiaka do poszukiwania ukrytych przedmiotów nie tylko pomoże zmęczyć czworonoga psychicznie, ale również sprawi, że zwierzę będzie coraz lepiej radziło sobie z własnym węchem. Warto bowiem wiedzieć, że tropienie nie jest umiejętnością, z którą psy się rodzą. Jedne mają większe predyspozycje do wyszukiwania zaginionych przedmiotów czy osób, inne mniejsze – jednak każdy czworonóg bez wyjątku potrzebuje treningów i szkolenia, by się tego nauczyć.
Na koniec – każdy border collie długowłosy potrzebuje dużych dawek spacerów – obok wyżej wspomnianych szkoleń. Z uwagi na swoje średnie rozmiary, dobrze wyszkolony pies może być świetnym towarzyszem podczas joggingu lub niezbyt długich przejażdżek rowerowych. W tym drugim przypadku należy jednak pamiętać, by przemieszczać się w bezpiecznych warunkach, w miarę możliwości – spuszczając czworonoga ze smyczy. Jazda na rowerze z psem na smyczy może być dla niego szczególnie niebezpieczna – zwłaszcza w przypadku nagłego zatrzymania się psa czy konieczności gwałtownego hamowania przez właściciela. Dobrze również wybierać dość chłodne dni na tego typu aktywność – dzięki czemu zyskamy pewność, że zwierzak nie przegrzeje się podczas treningu. Jeżeli nie możemy zapewnić wyżej wskazanych, bezpiecznych warunków dla wspólnej jazdy na rowerze – lepiej jest zrezygnować z tej formy aktywności na przykład na rzecz dłuższych spacerów.
Choroby psów rasy border collie
Rasowi przedstawiciele border collie (to jest posiadający rodowód FCI) są stosunkowo zdrowi. Nie wykazano, by rasa ta miała szczególne skłonności do zapadania na wiele chorób, jednak – jak w przypadku większości czworonogów – mogą wystąpić u nich rozmaite schorzenia.
Wśród chorób, na które osobniki rasy border collie wydają się być narażone dość mocno, wskazać można anomalię oka collie. Polega ona w dużej mierze na niedorozwoju naczyniówki oka oraz ściśle z nim powiązaną degeneracją i stopniowym zanikaniem siatkówki (tzw. PRA). Może powodować problemy z widzeniem, krwotoki wewnętrzne w gałce ocznej, a w skrajnych przypadkach – również ślepotę. Jest to choroba o podłożu genetycznym, zatem – co za tym idzie – na zachorowanie znacznie bardziej narażone są osobniki, u których przodków stwierdzono to schorzenie. Diagnostykę rozpoczyna się z reguły w okolicach 6-7 tygodnia życia malucha. Nie istnieje obecnie lekarstwo, które mogłoby ewentualnie wspomóc właściciela w walce o zdrowe. Jednocześnie, mimo iż nie da się wyleczyć czworonoga, w opinii lekarzy nie obserwuje się również progresji choroby wraz z wiekiem psa.
Kolejnym schorzeniem, które może wystąpić u psów rasy border collie długowłosy, jest zwyrodnienie stawów. Nie jest to raczej kwestia genetyki, a niewłaściwej diety i zbyt silnego obciążenia stawów w młodym wieku. Treningi przeprowadzane ze szczenięciem nie powinny być nazbyt forsowne – w innym przypadku można bowiem doprowadzić do zgubnych w skutkach schorzeń w obrębie stawów zwierzęcia. Zmiany zwyrodnieniowe nierozerwalnie wiążą się z pogorszeniem ruchomości stawów i pogorszoną motoryką. Z reguły raz powstałe zwyrodnienia w obrębie stawów oznaczają konieczność przerwania intensywnych aktywności – w tym psiego tańca czy treningów agility. Postępowanie z czworonogami o chorych stawach polega na delikatnej rehabilitacji w warunkach wodnych (zarówno pływanie w naturalnych akwenach, jak i specjalne zajęcia rehabilitacyjne) i krótkich spacerach. W miarę możliwości, należy również unikać częstego schodzenia po schodach przez zwierzę.
Border collie jako rasa, zgodnie z opinią większości specjalistów, wykazują również znaczącą nadwrażliwość na większość środków do znieczulenia ogólnego. To oznacza, że jakiekolwiek zabiegi w tym zakresie wiążą się u psiaków znacznie wyższym zagrożeniem wystąpienia niepożądanej reakcji. Doświadczony specjalista ma tego świadomość i niekiedy zachodzi konieczność ważenia ryzyka: jeśli bowiem uniknięcie zabiegu wymagającego znieczulenia ogólnego wiąże się z wyższym ryzykiem dla czworonoga, konieczne może okazać się jego przeprowadzenie. Każdorazowo w tym zakresie decyzja należy do weterynarza, dlatego warto wybrać specjalistę, do którego po prostu mamy zaufanie.
Podsumowując, jak widać – z pominięciem ewentualnych wrodzonych chorób oczu, psy rasy border collie długowłosy nie są mocno narażone na inne schorzenia. Zachowując odpowiednią dbałość o czworonoga (a zatem – odpowiednia, nieprzesadzona dawka ruchu i dobra karma), możliwe jest utrzymanie go w doskonałym zdrowiu przez bardzo długi czas.
